سایمتیدین چیست؟ (موارد مصرف، دوز و عوارض جانبی)

سایمتیدین (Cimetidine) با نام تجاری تاگامت (Tagamet) نوعی داروی مهارکننده‌ی اسید معده است که ترشح اسید معده را کاهش داده و به این ترتیب به درمان مشکلات گوارشی نظیر سوزش معده، سوء‌هاضمه اسیدی، رفلاکس معده، زخم معده و زخم دوازدهه کمک می‌کند. این دارو در اشکال قرص، شربت و آمپول وجود دارد که در این بین تجویز و مصرف قرص آن متداول‌تر است. هر چند خرید قرص سایمتیدین بدون نسخه پزشک امکان‌پذیر است، اما توصیه می‌کنیم که حتما دارو را تحت نظر پزشک مصرف کرده تا از بروز عوارض جانبی آن جلوگیری کنید. خواب آلودگی، سردرد، سرگیجه و اسهال خفیف از عوارض جانبی رایج مصرف این دارو است.

در ادامه با مجله اینترنتی لی‌لی‌مگ همراه شوید تا شما را با موارد مصرف، دوز و روش مصرف، تداخلات دارویی، عوارض جانبی و نکات احتیاطی در مورد داروی سایمتیدین آشنا کنیم.

عکس داروی سایمتیدین cimetidine
داروی سایمتیدین چیست و چه کاربردی دارد؟

اطلاعات دارویی و موارد مصرف سایمتیدین

سایمتیدین – Cimetidine
نام تجاری دارو تاگامت
رده‌بندی فارماکولوژیک مسدود‌کننده گیرنده H2
رده‌بندی درمانی ضد زخم گوارشی
رده‌بندی مصرف در حاملگی گروه B – مجاز با مشورت پزشک
شرایط نگهداری در دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری شود
اشکال دارویی سایمتیدین
قرص سایمتیدین 200 میلی‌گرم
شربت سایمتیدین با غلظت 200 میلی‌گرم در 5 میلی‌لیتر
آمپول سایمتیدین با غلظت 200 میلی‌گرم در 2 میلی‌لیتر

قرص سایمتیدین برای چیست؟

سایمتیدین نوعی داروی موثر بر سیستم گوارشی است که اسید معده را کاهش داده و به این ترتیب به تسکین علائمی مانند درد معده، سوزش معده، مشکل در بلع، سرفه مداوم و مشکل خواب کمک می‌کند. همچنین این دارو برای درمان کوتاه مدت زخم دوازدهه، پیشگیری از زخم دوازدهه، درمان زخم معده فعال و خوش خیم، درمان رفلاکس معده، درمان ترش کردن، درمان ترشح بیش از حد اسید معده و پیشگیری و درمان خونریزی سیستم گوارشی موثر است.

پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با سایمتیدین و موارد مصرف آن، ویدئوی زیر را به زبان اصلی (انگلیسی) مشاهده نمایید:

https://lilimag.net/wp-content/uploads/2021/09/cimetidine-video-clip.mp4

در صورت تمایل می‌توانید صوت این ویدئو را به صورت جداگانه (زبان اصلی – انگلیسی) بشنوید:

https://lilimag.net/wp-content/uploads/2021/09/cimetidine-voice-clip.mp3

فارماکوکینتیک و مکانیسم اثر سایمتیدین

اسید معده نوعی ماده گوارشی اسیدی است که توسط غده‌های موجود در دیواره داخلی معده ترشح می‌شود. دیواره‌ی معده در حالت طبیعی پوشیده از مخاطی است که از آن در برابر اسید معده محافظت می‌کند. اما در صورتی که میزان ترشح اسید معده بیش از حالت طبیعی باشد، بافت مخاطی معده و سیستم گوارشی ضعیف می‌شود. به علاوه در صورت اختلال در عملکرد دریچه‌ی تحتانی مری، احتمال بازگشت اسید معده به مری یا همان رفلاکس معده وجود دارد. در همه‌ی این موارد اسید معده باعث ایجاد سوزش و درد معده و در موارد شدیدتر باعث زخم‌های گوارشی، خونریزی گوارشی و التهاب مری می‌شود.

استفاده از داروی سایمتیدین یکی از روش‌های موثر برای درمان این مشکلات گوارشی است. مکانیسم اثر داروی سایمتیدین به این شکل است گیرنده‌های H2 در سلول‌های دیواره معده را مسدود کرده و مانع از عملکرد هیستامین می‌شود. ترشح اسید معده در طی این فرآیند متوقف شده و علائم و مشکلات فوق کاهش می‌یابد.

این دارو پس از ورود به بدن به سرعت و با درصد بالایی از طریق سیستم گوارشی جذب می‌شود. پس از 45 تا 90 دقیقه دارو به بیشترین غلظت سرمی رسیده و نیمه عمر آن بین 2 تا 3 ساعت است. در نهایت دارو در کبد متابولیزه شده و عمدتا از طریق ادرار دفع می‌شود. جدول زیر فارماکوکینتیک سایمتیدین را نشان می‌دهد.

روش مصرف شروع اثر اوج اثر مدت اثر
خوراکی ناشناخته 45 تا 90 دقیقه 4 تا 5 ساعت
قرص سایمتیدین چیست؟

دوز و نحوه مصرف سایمتیدین

داروی سایمتیدین در اشکال مختلفی شامل قرص، آمپول و شربت تولید و تجویز می‌شود که استفاده از قرص آن متدوال‌تر است. بهتر است این دارو را با نظر و تجویز دکتر به صورت روزانه مصرف کنید. روش مصرف و دوز سایمتیدین در ادامه آمده است.

لازم به ذکر است که اگر این دارو را بدون نسخه‌ی پزشک مصرف می‌کنید، حتما دستورالعمل شرکت سازنده‌ی دارو را به دقت مطالعه کرده تا از عوارض دارو آگاه شده و بدانید چه موقع با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

قرص سایمتیدین برای رفلاکس معده، ترش کردن و سوزش سر دل

در بزرگسالان:

  • 200 میلی‌گرم خوراکی دو مرتبه در روز
  • حداکثر دوز مجاز در این شرایط 400 میلی‌گرم در روز است.

قرص سایمتیدین برای بیش ترشحی اسید معده

در بزرگسالان:

  • 300 میلی‌گرم خوراکی چهار مرتبه در روز همراه وعده‌های غذایی و قبل از خواب
  • حداکثر دوز مجاز روزانه در این شرایط 2400 میلی‌گرم است.

قرص سایمتیدین برای زخم معده

در بزرگسالان:

  • روش اول: 800 میلی‌گرم خوراکی در یک دوز شبانه قبل از خواب برای یک دوره‌ی حداکثر هشت هفته‌ای
  • روش دوم: 300 میلی‌گرم خوراکی چهار مرتبه در روز همراه وعده‌های غذایی و قبل از خواب برای یک دوره‌ی حداکثر هشت هفته‌ای

قرص سایمتیدین برای زخم دوازدهه

در بزرگسالان:

  • روش اول: 800 میلی‌گرم خوراکی هر شب برای یک دوره‌ی حداکثر هشت هفته‌ای
  • روش دوم: 400 میلی‌گرم خوراکی دو مرتبه در روز برای یک دوره‌ی حداکثر هشت هفته‌ای
  • روش سوم: 300 میلی‌گرم خوراکی چهار مرتبه در روز همراه وعده‌های غذایی و قبل از خواب برای یک دوره‌ی حداکثر هشت هفته‌ای

ممکن است پس از درمان زخم دوازدهه، دارو در یک دوز قبل از خواب تجویز شود که این کار برای کنترل ترشح اسید معده در شب است.

قرص سایمتیدین برای پیشگیری از زخم دوازدهه

در بزرگسالان:

  • 400 میلی‌گرم خوراکی در یک دوز شبانه قبل از خواب

قرص و آمپول سایمتیدین برای خونریزی گوارشی، التهاب مری و زخم‌های گوارشی

در بزرگسالان:

  • روزانه یک تا دو گرم از دارو به صورت تزریق وریدی یا خوراکی در چهار دوز منقسم

آمپول سایمتیدین برای پیشگیری از خونریزی گوارشی

در بزرگسالان:

  • تزریق دارو به صورت انفوزیون وریدی با دوز 50 میلی‌گرم در ساعت
آمپول سایمتیدین برای چیست

نکات مهم در مصرف داروی سایمتیدین

توجه به نکات زیر قبل از مصرف داروی سایمتیدین ضروری است:

  • قرص سایمتیدین را با وعده‌های غذایی و یا قبل از خواب مصرف کنید تا اسید معده به خوبی کنترل شود.
  • برای پیشگیری از ایجاد سوزش معده می‌توانید قرص سایمتیدین را نیم ساعت قبل از خوردن غذا مصرف کنید.
  • به هیچ عنوان یک دوز از دارو را دو برابر نکنید، حتی اگر نوبت قبلی دارو را فراموش کرده باشید.
  • دوره درمان با قرص سایمتیدین حداکثر 8 هفته است.
  • مصرف قرص سایمتیدین بیش از 14 روز پشت سر هم بدون نسخه‌ی پزشک ممنوع است.
  • بیش از 2 قرص در طول 24 ساعت مصرف نکنید، مگر اینکه توسط پزشک شما تجویز شده باشد.
  • تاثیر درمانی قرص سایمتیدین معمولا 4 هفته پس از شروع مصرف مشخص می‌شود. در صورتی که پس از این زمان علائم درمان ظاهر نشد، به پزشک مراجعه کنید.
  • خواب آلودگی یکی از عوارض جانبی شایع قرص سایمتیدین است. در صورت بروز این عارضه از رانندگی و کارهای پرخطر پرهیز کنید.
  • قرص سایمتیدین در سالمندان باید با احتیاط مصرف شود. زیرا ممکن است دارو باعث اختلال در عملکرد کلیه و افزایش غلظت سرمی دارو شود. به همین جهت در صورت وجود مشکلات کلیوی در سالمندان، دوز دارو کاهش می‌یابد.
  • مصرف سایمتیدین و سایر داروهای مسدود کننده گیرنده H2 علائم سرطان معده را مخفی می‌کند. به همین جهت در دوره مصرف این دارو باید آزمایشات دوره‌ای برای کنترل سرطان معده صورت گیرد.
  • بزرگ شدن سینه در مردان و ناتوانی جنسی از عوارض جانبی قرص سایمتیدین است که مقطعی بوده و پس از مدتی از بین می‌روند.
  • در صورت بروز اسهال حاد، گیجی، تب و جوش در زمان مصرف قرص سایمتیدین به پزشک مراجعه کنید.
  • در دوره درمان با قرص سایمتیدین مصرف الکل و سیگار را قطع کنید.

برای آشنایی بیشتر با نکات مهم در مصرف سایمتیدین، ویدئوی زیر را تماشا کنید:

روش نگهداری سایمتیدین

دارو را در ظرف محکم و دربسته قرار داده و در دمای اتاق (بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد) بگذارید. حتما دارو را دور از رطوبت و نور نگهداری کرده و از قرار دادن آن در حمام و سایر محیط‌های مرطوب پرهیز کنید. همچنین دارو را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید.

برای نگهداری بهتر سایمتیدین می‌توانید از ظروف مخصوص نگهداری و یادآوری دارو استفاده کنید. برای بررسی و خرید این محصولات، از لینک زیر استفاده کنید:

نحوه مصرف قرص سایمتیدین 200

موارد احتیاط سایمتیدین

در صورت داشتن بیماری‌ها و مشکلات سلامتی زیر، قبل از مصرف داروی سایمتیدین با پزشک خود مشورت کنید:

  • سالمندان
  • سرطان معده
  • اختلالات کلیوی
  • اختلالات کبدی
  • مشکلات قلبی و عروقی
  • مشکلات سیستم ایمنی بدن
  • برخی بیماری‌های ریوی مثل بیماری مزمن انسداد ریوی
  • دیابت
  • بارداری

موارد منع مصرف سایمتیدین

در صورت وجود برخی از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی، مصرف داروی سایمتیدین برای شما ممنوع است و در صورت استفاده از این دارو احتمال بروز عوارض خطرناکی وجود دارد. موارد منع مصرف سایمتیدین شامل موارد زیر است:

  • حساسیت مفرط به سایمتیدین
  • حساسیت به داروهای مشابه سایمتیدین مثل رانیتیدین یا فاموتیدین
  • شیردهی

مصرف سایمتیدین در بارداری

داروی سایمتیدین با توجه به طبقه‌بندی FDA آمریکا در گروه B برای مصرف در دوران بارداری قرار دارد. در مورد تاثیر دارو‌های گروه B در دوران بارداری نتایج قطعی گزارش نشده‌است. در واقع شواهد قطعی برای بی‌خطر بودن مصرف قرص سایمتیدین در بارداری وجود ندارد. به همین دلیل بهتر است با احتیاط کامل و پس از مشورت با پزشک داروی سایمتیدین را مصرف کنید.

مصرف سایمتیدین در شیر‌دهی

مصرف قرص سایمتیدین در شیردهی ممنوع است. زیرا این دارو در شیر مادر ترشح شده و از این طریق به نوزاد منتقل می‌شود.

مصرف سایمتیدین برای کودکان

داروی سایمتیدین برای نوزاد و کودکان زیر 12 سال توصیه نمی‌شود و فقط در صورت صلاحدید پزشک مجاز است. به همین جهت مصرف سایمتیدین در کودکان باید با تجویز و نظارت پزشک باشد. در این موارد دوز دارو نسبت به شرایط عادی و بزرگسالان کمتر خواهد بود.

قرص سایمتیدین 200 و قرص سایمتیدین 400

عوارض سایمتیدین

سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی و اسهال از شایع‌ترین عوارض قرص سایمتیدین است. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، موضوع را بلافاصله به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

در کنار عوارض فوق، داروی سایمتیدین ممکن است باعث بروز برخی عوارض جدی شود. این عوارض عبارتند از:

  • تغییرات ذهنی و خلقی (به عنوان مثال تحریک پذیری، گیجی، افسردگی و توهم)
  • مشکل در ادرار کردن
  • درد عضلات و مفاصل
  • تورم و درد پستان در مردان
  • کاهش توانایی جنسی (با دوزهای بسیار بالای این دارو)

در صورت بروز هر یک از این عوارض، موضوع را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین این دارو در موارد نادر باعث بروز عوارض خطرناک می‌شود از جمله:

  • کبودی و خونریزی آسان
  • علائم عفونت (به عنوان مثال تب، گلودرد مداوم، سرفه و مشکلات تنفسی)
  • ضربان قلب سریع، آهسته یا نامنظم
  • خستگی غیرمعمول
  • حالت تهوع یا استفراغ مداوم
  • درد شدید معده یا شکم
  • ادرار تیره
  • زردی چشم یا پوست
  • علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)

داروی سایمتیدین در موارد نادر ممکن است باعث بروز واکنش آلرژیک شود که با علائم زیر همراه است. در صورت مشاهده‌ی این علائم، خیلی سریع به مراکز درمانی یا اورژانس مراجعه کنید.

  • بثورات پوستی
  • خارش یا تورم (به خصوص در صورت، زبان یا گلو)
  • سرگیجه شدید
  • مشکلات تنفسی (منبع)

در نظر داشته باشید که موارد فوق تمامی عوارض جانبی سایمتیدین نیست. بنابراین اگر پس از مصرف دارو هرگونه علائم غیرمعمول و غیرطبیعی در شما ظاهر شد، خیلی سریع با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.

مسمومیت با سایمتیدین

احتمال بروز مسمومیت دارویی در صورت مصرف بیش از اندازه و غیرمجاز سایمتیدین وجود دارد. این مسمومیت با علائمی نظیر مشکلات تنفسی و تند شدن غیرطبیعی ضربان قلب یا تاکی‌کاردی همراه است. برای درمان مسمومیت با سایمتیدین ابتدا مشکلات تنفسی بیمار با باز نگهداشتن راه هوایی باز شده و سپس با استفاده از استفراغ یا لاواژ معده تخلیه می‌شود. همچنین برای کنترل تاکی‌کاردی از پروپرانول استفاده می‌شود.

عوارض جانبی قرص سایمتیدین جیست؟

تداخل دارویی سایمتیدین

در مورد تداخلات دارویی سایمتیدین به نکات زیر توجه کنید.:

  • در دوره درمان با سایمتیدین از سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی‌های الکلی پرهیز کنید. زیرا این موارد باعث افزایش اسید معده و شدید شدن بیماری می‌شود.
  • مصرف همزمان سایمتیدین با داروی دیگوکسین باعث کاهش سطح سرمی این دارو در خون می‌شود.
  • مصرف سایمتیدین در کنار داروها و غذاهای ضد اسید معده باعث کاهش جذب دارو می‌شود.
  • مصرف داروی سایمتیدین با کاهش ترشح آنزیم‌های کبدی باعث افزایش سطح سرمی داروهایی نظیر داروهای ضد انعقاد خون، مترودينازول، كلرديازپوكسايد، ديازپام، فني توئين، کینیدین، وارفارین، تریامترن و پروپانولول می‌شود.
  • در طی 2 ساعت قبل یا 2 ساعت پس از مصرف سایمتیدین، از مصرف داروهای دیگر خودداری کنید. زیرا این دارو می‌تواند جذب برخی داروها را برای بدن شما دشوار کند (منبع).

در نظر داشته باشید که موارد فوق تمامی تداخل‌های دارویی سایمتیدین نیست. بنابراین قبل از مصرف این دارو، لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کرده و آن را به اطلاع پزشک یا داروساز برسانید.

داروهای جایگزین سایمتیدین

داروی سایمتیدین مشابه داروی رانیتیدین در گروه داروهای گوارشی طبقه‌بندی می‌شود. همچنین این دارو از نظر درمانی در گروه داروهای مهارکننده اسید و ضد زخم و زیر‌گروه آنتاگونیست گیرنده H2 قرار می‌گیرد. به همین جهت ممکن است به جای داروی سایمتیدین هر یک از دارو‌های زیر برای شما تجویز شود:

  • رانیتیدین (Ranitidine)
  • فاموتیدین (Famotidine)
  • نیزاتیدین (Nizatidine)

این دارو‌ها شدت اثر متفاوتی داشته و با دوز متفاوتی مصرف می‌شوند. توصیه می‌شود که این دارو‌ها را بدون نسخه و مشورت پزشک مصرف نکنید.

تفاوت سایمتیدین با رانیتیدین و فاموتیدین چیست؟

این داروها هر سه از داروهای مهارکننده‌ی گیرنده H2 هستند که برای کنترل اسید معده تجویز می‌شوند. مورد مصرف این داروها تقریبا مشابه است و فقط در دوز مصرف و عوارض جانبی متفاوت هستند. فاموتیدین در مقایسه با رانیتیدین و سایمتدین داروی قوی‌تری است و عوارض جانبی نسبتا کمتری هم دارد. به همین دلیل معمولا از این دارو استفاده می‌شود.

لازم به ذکر است که تجویز و فروش داروی رانیتیدین توسط سازمان غذا و داروی کشور ممنوع شده است. این موضوع به دلیل وجود ترکیبات سرطان‌زا در رانیتیدین است. به همین دلیل باید از داروهایی نظیر سایمتدین، فاموتیدین یا امپرازول به جای رانیتیدین استفاده کرد.

مهمترین نکات درباره قرص سایمتیدین

پاسخ به پرسش‌های متداول درباره سایمتیدین

در صورت فراموش کردن یک نوبت از سایمتیدین چیکار کنیم؟

اگر یک دوز سایمتیدین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک زمان دوز بعدی هستید، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کرده و از دو برابر کردن آن برای جبران دوز قبلی پرهیز کنید.

آیا قرص سایمتیدین برای ریزش مو موثر است؟

در برخی منابع بیان شده است که سایمتیدین اثر ضد آندروژنی نسبتا قوی دارد. به همین دلیل می‌توان از این دارو برای درمان رشد موهای اضافی در صورت زنان (هیرسوتیسم) استفاده کرد. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که این دارو برای رفع مشکل ریزش موی آندروژنیک در زنان موثر است. در طرف مقابل، استفاده از سایمتیدین برای ریزش موی آقایان اصلا توصیه نمی‌شود. زیرا به دوز بالایی از دارو برای رشد مو در آقایان نیاز است که این موضوع می‌تواند باعث بروز خصوصیات زنانه و عوارض جنسی شود.

آیا قرص سایمتیدین برای زگیل تناسلی موثر است؟

داروی سایمتیدین برای افزایش سیستم ایمنی و کاهش عود زگیل تناسلی موثر است. هر چند آزمایشات بالینی قطعیت تاثیر این دارو برای درمان زگیل تناسلی را اثبات نکرده است. به طور کلی این دارو یک درمان قطعی برای زگیل تناسلی نیست و باید از سایر روش‌های درمانی استفاده کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر توصیه می‌کنیم با پزشک مشورت کرده و علت تجویز این دارو را از ایشان جویا شوید.

آیا قرص سایمتیدین برای حساسیت موثر است؟

سایمتیدین در بیماران مبتلا به کهیر حاد ناشی از آلرژی که قبلا تحت درمان با آنتی‌هیستامین‌های مسدودکننده گیرنده‌ی H1 (مثل کلرفنیرامین، دیفن‌هیدرامین، پرومتازین، فکسوفنادین و ستریزین) قرار گرفته‌اند، ممکن است موثر باشد (اطلاعات بیشتر در فایل pdf انتهای مقاله). همچنین مطالعات نشان می‌دهد که ترکیب سایمتیدین و دیفن هیدرامین برای درمان کهیر حاد ناشی از واکنش‌های آلرژیک موثرتر از دیفن هیدرامین به تنهایی است. اما برای درمان خارش ناشی از آلرژی، دیفن هیدرامین بسیار موثرتر از سایمتیدین است و ترکیب این دو دارو هم مزیت خاصی ایجاد نمی‌کند. توصیه می‌کنیم درباره مصرف سایمتیدین برای حساسیت، با پزشک خود مشورت کرده و فقط به تجویز ایشان عمل کنید.

سوال دیگری درباره داروی سایمتیدین دارید؟ آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

× توجه!
دوز مصرفی، عوارض جانبی و سایر اطلاعات ارائه شده در این مطلب با توجه به وبسایت‌های خارجی و دیگر مراجع جمع‌آوری شده و لی‌لی‌مگ هیچ گونه مسئولیتی در قبال صحت آنها ندارد. توصیه می‌کنیم داروی سایمتیدین را فقط تحت نظر پزشک مصرف کنید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *