داروهای سیستم گوارشی

داروهای سیستم گوارشی و متابولیسم (Alimentary tract and metabolism) گروهی از داروهای پرمصرف و رایج در ایران و جهان هستند که برای درمان مشکلات و بیماری‌های مرتبط با سیستم گوارشی (شامل دهان، مری، دوازدهه، معده، روده بزرگ و روده کوچک) و همچنین متابولیسم بدن تجویز و استفاده می‌شوند. این داروها با کد اختصاری A در سیستم طبقه‌بندی شیمیایی درمانی آناتومیک شناخته می‌شوند.

داروهای بازدارنده پمپ پروتون (Proton-pump inhibitor یا PPI) از مشهورترین داروهای سیستم گوارشی هستند که وظیفه‌ی اصلی آنها کاهش تولید اسید معده در طولانی‌مدت است. سوءهاضمه، زخم معده، زخم روده، زخم دوازدهه، درمان کمک کننده برای عفونت معده ناشی از فعالیت هلیکوباکتر پیلوری، درمان رفلاکس اسید معده به مری، التهاب حنجره ناشی از رفلاکس اسید معده، سرفه مزمن ناشی از رفلاکس، التهاب مری ناشی از رفلاکس معده، پیشگیری از زخم‌های گوارشی و بیماری‌های مرتبط با بیش ترشحی اسید معده نظیر سندروم زولینگر الیسون از جمله موارد مصرف این گروه از داروها هستند. داروهایی نظیر امپرازول، اس امپرازول، پنتاپرازول، لانسوپرازول و رابپرازول در این گروه دارویی قرار می‌گیرند. البته هیچ گونه شواهد قطعی مبنی بر برتری این داروها نسبت به هم وجود ندارد. داروهای بازدارنده پمپ پروتون از جمله داروهای پرفروش در جهان است و در فهرست داروهای اساسی سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.

داروهای مهارکننده‌ی گیرنده‌ی H2 (H2 antagonists) گروه دیگری از داروهای رایج گوارشی هستند که با مسدود کردن فعالیت هیستامین در گیرنده‌های هیستامینی H2 در سلول‌های مخاطی معده، ترشح اسید معده را کنترل می‌کنند. از داروهای مشهور این گروه می‌توان به سایمتیدین، رانیتیدین، فاموتیدین، نیزاتیدین و روکساتیدین اشاره کرد. از این داروها برای سوءهاضمه، زخم معده و رفلاکس معده استفاده می‌شود. البته مطالعات نشان می‌دهد که تاثیرگذاری آنها کمتر از داروهای بازدارنده پمپ پروتون نظیر امپرازول است.

داروهای آنتی اسید (Antacids) معده نظیر آلومینیوم ام جی اس هم دیگر داروهایی هستند که با کاهش اسید معده به درمان سوزش معده و ترش کردن کمک می‌کند. داروهای ملین (Laxatives) نظیر بیزاکودیل، منیزیوم هیدروکساید و سوربیتول و داروهای ضد اسهال (Antidiarrhoeals) مثل دیفنوکسیلات، بیسموت، لوپرامید و آلومینیوم هیدروکساید دیگر داروهای پرمصرف گوارشی برای درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش هستند.

داروهای ضد دیابت (Diabetes medication) یا داروهای قند که به متعادل سازی متابولیسم بدن کمک می‌کنند، بخش دیگری از داروهای این گروه را تشکیل می‌دهند. این داروها انواع مختلفی دارند که از معروف‌ترین آنها می‌توان به انسولین، گلی‌بنکلامید و متفورمین اشاره کرد. این داروها فرآیند شکستن قند درون خون و جذب آن در سلول‌ها را متعادل کرده و به این ترتیب سطح قند خون را در حالت نرمال نگه می‌دارند.

موارد فوق مهمترین داروهای مرتبط با سیستم گوارشی و متابولیسم در بدن هستند. این داروها موارد مصرف متفاوتی داشته و هر کدام با عوارض و احتیاط‌های متفاوتی همراه هستند. برای آشنایی بیشتر با این داروها، نحوه و دوز مصرفی آنها، موارد منع مصرف و موارد احتیاطی در مصرف آنها، تداخلات دارویی این گروه با سایر داروها، مصرف برای خانم‌های باردار و مادرانی که به نوزاد خود شیر می‌دهند، نحوه مصرف در کودکان و نوزادان و سایر نکات و موارد مهم، با صفحه‌ی داروهای گوارشی از با مجله اینترنتی لی‌لی‌مگ همراه باشید.