کاخ توپکاپی؛ راهنمای گردشگری کاخ توپکاپی استانبول

کاخ توپکاپی استانبول و بخش‌های دیدنی آن ما را به سال‌‌ها پیش می‌برد. سال‌هایی که عثمانیان استانبول را فتح کرده و مدت‌ها بر این شهر حکم راندند. عثمانیان قصر خود را در یکی از بلندترین نقاط استانبول مشرف به تنگه بسفر و قسمت آسیایی استانبول ساخته و خود را ادامه‌ دهنده راه حکومت‌های باستانی دانستند. کاخ توپکاپی چند صد سال محل استراحت پادشاهان عثمانی و برگزاری مراسم متعدد بود. با گذشت سال‌ها این کاخ هم‌چنان اهیمت خود را حفظ کرده و به عنوان موزه، گردشگران بی‌شماری را به سمت خود جذب می‌کند. در ادامه با ما در مجله اینترنتی لی‌لی‌مگ همراه باشید تا شما را با راهنمای کامل گردشگری کاخ توپکاپی شامل تاریخچه، بخش‌های مختلف کاخ، موزه توپکاپی، آدرس و نحوه دسترسی آشنا کنیم. 

معرفی کاخ توپکاپی (Topkapi Palace)

کاخ توپکاپی بزرگترین کاخ استانبول است و در کنار جاذبه‌هایی نظیر برج گالاتا، مسجد سلطان احمد، پارک آبی دلفین در استانبول و مراکز خریدی نظیر استانبول مال و استانبول فروم از محبوب‌ترین مکان‌های توریستی و تفریحی در استانبول محسوب می‌شود. برای آشنایی بیشتر با جاهای دیدنی استانبول، پیشنهاد می‌کنیم مقاله ما با عنوان جاذبه های استانبول را مطالعه بفرمایید. اکنون بهتر است به ادامه بحث کاخ توپکاپی برگردیم. این کاخ نخستین کاخ عثمانی است که بعد از فتح استانبول توسط امپراتوری عثمانی و در بین سال‌های 1466 و 1478 میلادی توسط سلطان محمد دوم در بالای یک تپه در یک شبه جزیره‌ای کوچک و در فضایی با 700 هزار مترمربع ساخته شد. کاخ توپکاپی به دریای مرمره در جنوب و تنگه بسفر در شمال شرق دید دارد که یکی از مزایای مهم آن محسوب می‌شود. توپکاپی مرکز اداری، تحصیلی و هنری حکومت عثمانی به مدت حدودا چهارصد سال از زمان سلطان محمد دوم تا سلطان عبدالمجید یعنی سی و سومین سلطان عثمانی بوده است. اگرچه عثمانی‌ها در قرن نوزده این قصر را ترک و به هدف زندگی مدرن و اروپایی به کاخ دولما باغچه استانبول نقل مکان کردند؛ اما قصر توپکاپی به دلیل اهمیت بسیار بالایی که داشت، پابرجا ماند. در ادامه شما را با تاریخچه این کاخ آشنا خواهیم کرد.

تاریخچه کاخ توپکاپی استانبول

ترکیه با وجود تاریخ غنی و میراث دار امپراتوری عثمانی، دارای بناهای تاریخی متعددی است. در این بین کاخ توپکاپی استانبول یکی از محبوب‌ترین بناهای ساخته شده توسط سلاطین عثمانی می‌باشد. تاریخچه این کاخ بزرگ به دو بخش تقسیم می‌شود که شامل دوران امپراتوری عثمانی و دوران جمهوری ترکیه است.

بعد از این که سلطان محمد دوم استانبول را تصرف کرد، دستور داد تا معماران کاخ توپکاپی را در محل فعلی آن بسازند و تا اتمام کار ساخت، خود به قصر کوچکتری در همین شهر رفت که قصر قدیمی نام داشت. بعد از ساخت این بنا سلطان محمد به آنجا نقل مکان کرد و آن را کاخ جدید نامید. به علاوه در هر دوره مختلف از حکومت عثمانی، بخش‌هایی به کاخ افزوده شد و شکل و چهره آن تغییر کرد. بنابراین کاخ امروزی حاصل ساخت بناهای مختلف در تمام دوره اقامت شاهان عثمانی در این مکان بوده است. بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و تاسیس جمهوری ترکیه توسط آتاتورک در اواخر سال 1923 میلادی، این کاخ به موزه تبدیل شد و وزارت فرهنگ و گردشگری کشور ترکیه، مدیریت آن را برعهده گرفت. به این ترتیب کاخ توپکاپی برای بازدید عموم مردم باز شد. البته در حال حاضر امکان بازدید از تمام بخش‌های کاخ وجود ندارد و گردشگران فقط می‌توانند از برخی بخش‌های مهم کاخ مثل موزه خزانه‌داری و حرمسرا دیدن کنند. کاخ توپکاپی در سال 1985 میلادی به لیست میراث جهانی یونسکو اضافه شد و نگهبانان نیروهای مسلح ترکیه از آن محافظت می‌کنند.

معماری کاخ توپکاپی در استانبول

کاخ موزه توپکاپی در دو سبک معماری عثمانی و معماری باروک ساخته شده است. از مشهورترین معماران کاخ توپکاپی می‌توان به معمار سینان، آسم علی، داوود آقا و سرکیس بالیان اشاره کرد که همگی جزو بهترین‌ها در معماری زمان خود بودند. البته این کاخ برای مدت طولانی محل اقامت شاه‌های عثمانی بود و هر کدام بخش‌ها و ساختمان‌هایی به کاخ اضافه کردند. به همین جهت در نقاطی از مجموعه کاخ شاهد معماری‌های ناهماهنگ و با سبک‌های متفاوت هستیم.

دلیل نامگذاری کاخ توپکاپی استانبول

نام کاخ توپکاپی در زبان ترکی استانبولی به صورت توپقاپو یا توپکاپو سرای (Topkapı Sarayı) تلفظ می‌شود. کلمه توپقاپو از دو واژه توپ و قاپو تشکیل شده و به معنی دروازه توپ (the gate of cannon) است. کلمه سرای نیز به معنی قصر بزرگ است و در کل نام این کاخ دروازه توپ می‌باشد. اما چرا به این کاخ دروازه توپ‌ها می‌گویند؟ همانطور که گفته شد، نام این کاخ پس از ساخته شدن کاخ جدید بود. ولی مردم محلی به دلیل توپ‌های بزرگی که در خارج از دروازه قصر بودند، به آن کاخ توپکاپی یا کاخ دروازه توپ گفتند. این توپ‌ها در حین فتح شهر قسطنطنیه (استانبول امروزی) توسط عثمانی‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. البته به کاخ توپکاپی، کاخ سلطان سلیمان نیز گفته می‌شود. زیرا این کاخ‌ها سال‌ها محل زندگی سلطان سلیمان و همسرش خرم سلطان بوده است.

بخش های کاخ توپکاپی استانبول

کاخ توپکاپی پربازدیدترین موزه در استانبول به حساب می‌آید و سالانه حدود 3 میلیون نفر از آن بازدید می‌کنند. از آن جایی که این کاخ 4 حیاط و حداقل 17 نمایشگاه مختلف دارد، بهتر است نقشه‌ی آن را از بخش ورودی بگیرید و سر فرصت از بخش‌های مختلف آن دیدن کنید. برای آشنایی بیشتر شما عزیزان، در ادامه به معرفی مهمترین قسمت‌های کاخ توپکاپی می‌پردازیم:

دروازه همایونی؛ اولین جاذبه دیدنی قصر توپکاپی استانبول

دروازه همایون یا باب همایون (Imperial Gate)، دروازه اصلی و ورودی کاخ توپکاپی و بزرگترین دروازه این کاخ محسوب می‌شود. این دروازه اولین بنایی است که قبل از ورود به کاخ از معماری زیبای آن لذت خواهید برد. دروازه همایون در خیابان دیوان یولو (Divan Yolu) یا خیابان شورا (Council Street) قرار دارد که یکی از خیابان‌های تاریخی و قدیمی استانبول است و قدمت آن به دوره بیزانس و حضور امپراتوری روم در این منطقه بر می‌گردد. در دوره امپراتوری روم و بعدها در زمان حکومت عثمانی از این خیابان برای تشریفات امپراتوری استفاده می‌شد. خیابان دیوان در ادامه به مسجد ایاصوفیه می‌رسد که از مشهورترین مساجد شهر استانبول است. برای آشنایی با این مسجد و نحوه دسترسی به آن می‌توانید مقاله لی‌لی‌مگ با موضوع آدرس مسجد ایاصوفیه را مطالعه بفرمایید.

دروازه همایونی در قسمت جنوبی کاخ قرار دارد و قدمت بنای اصلی آن به سال 1478 میلادی باز می‌گردد. البته در قرن 19 میلادی پوششی از سنگ مرمر به این دروازه افزوده شد. این دروازه به حیاط یا صحن اول کاخ می‌رسد که یکی از حیاط‌های چهارگانه قصر توپکاپی استانبول است. این حیاط‌ها از نظر عمومی یا خصوصی بودن درجه بندی می‌شدند. به این معنا که حیاط بیرونی عمومی‌ترین حیاط کاخ و حیاط چهارم، حیاط محرمانه کاخ و مخصوص شخص سلطان عثمانی بوده است. در ادامه به معرفی بیشتر این چهار حیاط می‌پردازیم.

حیاط اول قصر توپکاپی استانبول

حیاط اول کاخ توپکاپی که به نام حیاط عمومی یا حیاط سپاه شناخته می‌شد، حیاطی است که همه مردم می‌توانستند به آن وارد شوند و از خدمات آن استفاده کنند. این حیاط دو دروازه دارد که یکی از آنها همان دروازه همایون یا دروازه ورودی به کاخ توپکاپی است. دروازه دیگر حیاط اول که شما را به سمت حیاط دوم و بخش‌های داخل کاخ هدایت می‌کند، دروازه سلام یا باب السلام نام دارد. علت این نامگذاری این است که هر کسی که به این مکان وارد می‌شد، پیش از ورود باید به سلطان سلام و درود می‌فرستاد. در ضمن فقط سلطان و ملکه مادر اجازه عبور از این دروازه با اسب را داشتند و سایر مرتبه داران حکومتی باید قبل از عبور از دروازه از اسب پیاده می‌شدند. همچنین این دروازه برای دسترسی عمومی ساخته نشده بود و مردم عادی اجازه عبور از آن را نداشتند.

یک بیمارستان، یک نانوایی، انبار مهمات، انبارهای ذخیره‌سازی، چند خوابگاه‌ها و کلیسای ایا ایرنه در این حیاط قرار داشت. کسی غیر از سلطان حق نداشت سوار بر اسب وارد کاخ شود و همه باید پیاده از دروازه عبور می‌کردند. البته امروزه به غیر از کلیسای ایا ایرنه، از سایر ساختمان‌های حیاط چیزی باقی نمانده است.

کلیسای ایا ایرنه؛ کلیسای باستانی ارتدکس در کاخ توپکاپی استانبول

کلیسای ایا ایرنه استانبول (Istanbul Hagia Irene Church) که آن را با نام موزه سنت ایرنه نیز می‌شناسند، یک کلیسای ارتدکس است و بیش از 1500 سال قدمت دارد. ایا ایرنه جزو معدود کلیساهای به جا مانده از دوران امپراتوری روم است که دولت عثمانی طی فرمانروایی خود، آن را تبدیل به مسجد نکرد. بنابراین قدمت این کلیسا بیشتر از کاخ توپکاپی است و پیش از ساخت این کاخ در دوران حکومت عثمانی، در این محل وجود داشته است. کلیسای ایا ایرنه اهمیت خاصی برای پادشاهان مسیحی دوران بیزانس داشت، به طوری که آن را یکی از سه معبد اختصاص داده شده به صفات خدا می‌دانستند! این کلیسا دو مرتبه در قرن پنجم و در قرن هشتم میلادی مرمت و نوسازی شده و در قرن هشتم میلادی هم کاشی‌ها و تزئینات زیبایی به آن اضافه شد. نکته جالب توجه در مورد کلیسا این است که با وجود گذشت زمانی بسیار طولانی، دهلیز اصلی کلیسا از گزند اتفاقات ناگوار محفوظ مانده است. این کلیسا که امروز به عنوان موزه و سالن کنسرت کاربرد دارد، در حیاط بیرونی کاخ توپکاپی استانبول واقع شده است و برای بازدید از آن باید مبلغی اضافه پرداخت کنید.

حیاط دوم کاخ توپکاپی استانبول

حیاط دوم کاخ توپکاپی که حیاط دیوان یا میدان دیوان هم نامیده می‌شود، در واقع محل دیوان یا برگزاری جلسات امپراتور با مشاوران و وزرا بود و مرکز اداری امپراتوری محسوب می‌شد. بنابراین ورود به این صحن فقط برای مقامات دولتی و مهمانان آنها مجاز بود. در سمت راست این حیاط آشپزخانه سلطنتی و سمت چپ آن حرمسرای کاخ قرار دارد. از دیگر بخش‌های مختلف این حیاط می‌توان به برج عدالت، آشپزخانه کاخ، دیوان همایونی، اصطبل امپراتوری، مسجد بشیر آقا و کتیبه تاریخی سوخومی اشاره کرد. در ادامه با این بخش‌ها بیشتر آشنا شوید:

• آشپزخانه کاخ توپکاپی: زمان ساخت آشپزخانه کاخ توپکاپی به قرن پانزدهم میلادی بر می‌گردد. آشپزخانه کاخ توپکاپی به دستور سلطان سلیمان ساخته و گسترش یافت. این مجموعه دارای بخش‌های مختلفی نظیر مدرسه آشپزی، بخش نوشیدنی‌ها، بخش شیرینی‌پزی، انبار، حمام، مسجد و محل اقامت کارکنان آشپزخانه بود. آشپزخانه کاخ توپکاپی امروزه برای نمایش ظروف آشپزخانه که از سراسر جهان جمع آوری شده، استفاده می‌شود.
• دیوان همایونی یا شورای امپراتوری: این ساختمان محل تشکیل دیوان و جلسات وزرا بود. شاه عثمانی هم به صورت غیرمستقیم و از پشت یک پنجره مشبک به جلسات گوش می‌داد. گنبد باشکوه، رواق زیبا با 11 ستون از سنگ سماق و مرمر و معماری بی‌نظیر از جمله زیبایی‌های دیوان همایونی در کاخ توپکاپی محسوب می‌شود.
• خزانه داری امپراتوری: این بنا یکی از ساختمان‌های خزانه داری کاخ است و در کنار دیوان همایونی قرار دارد. امروزه در این قسمت موزه‌ای از تسلیحات نظامی دوره عثمانی برپا می‌باشد.
• برج عدالت: برج عدالت بلندترین برج کاخ توپکاپی است و دقیقا در مجاورت دیوان همایونی قرار دارد. شاه عثمانی از این برج چند طبقه برای گوش دادن به جلسات دیوان استفاده می‌کرد.
• دروازه سعادت: باب السعادت یا دروازه سعادت سومین دروازه کاخ توپکاپی است که حیاط دوم را به حیاط سوم کاخ وصل می‌کند. این دروازه در دوره حکومت عثمانی توسط خواجه‌های سفید پوش محافظت می‌شد و هیچ شخصی بدون اجازه سلطان اجازه عبور از آن را نداشت.

حیاط سوم کاخ توپکاپی استانبول

حیاط سوم یا حیاط اندرونی، در واقع حیاط خصوصی و حریم شخصی سلطان عثمانی بود. هیچ کس بدون اجازه سلطان اجازه عبور از دروازه و ورود به این صحن را نداشت. شاه در این حیاط بر روی تخت پادشاهی نشسته و برخی از مقام‌های بلندمرتبه داخلی و خارجی را برای ملاقات حضوری می‌پذیرفت. امروزه باغ و فضای سبز وسیع این حیاط بیش از هر چیزی جلب توجه می‌کند. همچنین برخی از ساختمان‌ها و بناهای باشکوه هم در این حیاط وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تالار دادخواست: این تالار مربعی درست پشت دروازه سعادت قرار داشته و 22 ستون دارد. ساخت این بنا به قرن 15 میلادی بر می‌گردد و محل دیدار سلطان عثمانی با وزیر اعظم، دیگر وزرا و سفیران بود.
• خزانه داری امپراتوری: خزانه امپراتوری یکی از قدیمی‌ترین بخش‌ها در حیاط سوم کاخ توپکاپی است و همزمان با آغاز ساخت کاخ، بنا شد. این بنای دو طبقه امروزه به عنوان موزه‌ای برای نمایش آثار مربوط به دوره عثمانی استفاده می‌شود.
• خوابگاه نیروهای ارتش: خوابگاه سربازان در شمال خزانه داری قرار دارد. این بنا در حال حاضر به گالری مینیاتور و پرتره تبدیل شده است. جالب‌ترین بخش این بنا پرتره 37 سلطان عثمانی است.
• کتابخانه کاخ توپکاپی: کتابخانه توپکاپی در قرن هجدهم تاسیس شده و کتاب‌های آن به مهر سلطان احمد سوم ممهور شده است. این کتابخانه به دستور همین سلطان عثمانی ساخته شد و به همین دلیل به آن کتابخانه احمد سوم می‌گویند. طراحی خاص قفسه‌ها و استفاده از عاج فیل در پنجره‌ها، از نکات بارز معماری داخلی این کتابخانه است. در کتابخانه توپکاپی در مجموع 18 هزار کتاب نسخه خطی کتاب تاریخی، کتاب‌هایی در زمیه الهیات، قوانین اسلام و کتب دوره عثمانی، نقاشی‌ها و مینیاتورهای زیبا وجود دارد که دیدن آنها را به شما توصیه می‌کنیم. هم‌چنین بزرگ‌ترین مجموعه نگارگری دنیا با 13.533 اثر دیدنی در این کتابخانه نگهداری می‌شود.
• مسجد آگاس: مسجد آگاس (Ağalar Camii) بزرگترین مسجد کاخ توپکاپی است و در غرب کتابخانه قرار دارد. امروزه بسیاری از کتاب‌های کتابخانه از جمله نسخه‌های خطی در آن نگهداری می‌شود که مشهورترین آنها یک نسخه قرآن خطی مربوط به دوره خلافت عثمان (خلیفه سوم) است.
• کوشک خصوصی: ساختمان اندرونی یا کوشک خصوصی به شخص سلطان اختصاص داشت. این بنا به دستور سلطان مراد سوم و توسط معمار سینان ساخته شد و سلطان از آن برای انجام امور کشوری و حکومتی استفاده می‌کرد. موزه یادگارهای مقدس که عبای پیامبر در آن نگهداری می‌شود، بخشی از همین کوشک است.

حرمسرای کاخ توپکاپی استانبول

حرمسرای کاخ توپکاپی (Harem) یا حرم همایونی یکی از ساختمان‌های خصوصی سلطان عثمانی بود که بیش از 300 اتاق، 9 حمام، 2 مسجد، چندین خوابگاه، یک بیمارستان و رختشویخانه داشت (منبع). حرمسرا در حقیقت خانه مادر شاه یا در اصطلاح والده سلطان و همچنین زنان شاه، فرزندان شاه و کنیزان بود. گفته شده است در این حرامسرا نزدیک به هزار زن زندگی می‌کرده‌اند که معروف‌ترین آنها الکساندرای روس یا همان خرم سلطان بوده است. تمام امورات حرم توسط والده سلطان رسیدگی شده و تمام زنان شاه، کنیزان و باقی خاندان سلطنتی تحت نظارت او بودند. هیچ کسی به جز شخص سلطان، والده سلطان، ملکه مادر، همسران شاه، سوگولی‌ها، شاهزاده‌ها و همچنین خواجه‌های سیاه پوست و مراقب حرم، اجازه ورود به این قسمت از کاخ را نداشت. ساختمان اولیه این بخش در قرن 15 ساخته شد ولی تا اوایل قرن 19 میلادی بخش‌های مختلفی به آن افزوده شد. به علاوه بخش‌هایی از حرم همایونی به دستور سلطان محمود اول و سلطان عثمان سوم با معماری باروک ایتالیایی ساخته شدند. این بخش‌ها از نظر معماری کاملا با سایر بخش‌ها که براساس معماری سنتی عثمانی ساخته شدند، متفاوت می‌باشند. در مجموع حرمسرای کاخ توپکاپی شامل چندین ساختمان، حیاط و تالار است که امروزه فقط برخی از آنها به روی گردشگران باز است. در ادامه شما را با بخش‌های مختلف حرمسرای همایونی آشنا می‌کنیم.

دروازه ورودی به حرمسرای کاخ توپکاپی

دروازه ورودی حرمسرای همایونی در حیاط دوم کاخ توپکاپی قرار دارد و به آن دروازه عرابه‌ها (Arabalar Kapısı) گفته می‌شود. این دروازه به یک اتاق گنبدی شکل راه پیدا می‌کند. این اتاق در واقع نوعی هشتی است که افراد قبل از ورود به حرمسرا باید از آن عبور کنند. این بنا در سال 1587 میلادی و به دستور سلطان مراد سوم بنا شد.

حیاط خواجه‌ها؛ حیاط مخصوص نگهبانان حرمسرای قصر توپکاپی

حیاط خواجه‌ها (Court of Eunuchs)، خارجی‌ترین حیاط حرمسرای کاخ توپکاپی است و اقامتگاه‌های خواجه‌ها در آن قرار دارد. به همین دلیل به این قسمت از حرمسرا حیاط خواجه‌ها می‌گفتند. در انتهای این حیاط نیز بخشی مخصوص به رئیس خواجه‌ها و نگهبانان حرمسرا قرار دارد. همچنین در انتهای این حیاط دروازه‌ای وجود دارد که با عبور از آن به حرمسرای همایونی خواهید رسید. در ضمن در کنار این بخش نیز یک راهروی باریک وجود دارد که به اتاق کنیزان سفیدپوستی که به عنوان برده به سلطان اهدا شدند، می‌رسد.

ورودی اصلی حرمسرای همایونی کاخ توپکاپی

ورودی اصلی حرمسرا جداکننده‌ی محل اقامت خانواده و معشوقه‌های سلطان از حیاط خواجه‌ها و نگهبانان است. پس از گذر از این ورودی، مسیر سه شاخه می‌شود؛ درب سمت راست پس از عبور از یک گذرگاه به اقامتگاه معشوقه‌ها، درب وسط به اقامتگاه والده سلطان و درب سمت چپ به اقامتگاه سلطان می‌رسد. در این تالار یک آینه بزرگ و دیدنی وجود دارد که قدمت آن به قرن 18 میلادی بر می‌گردد. هر کدام از این اقامتگاه‌ها شامل بخش‌های مختلفی نظیر حیاط، حمام و اتاق‌های مختلف هستند که البته همه آنها برای بازدید عموم باز نیست.

تالار امپراتوری (Imperial Hall)؛ تخت سلطتنی کاخ توپکاپی را از نزدیک ببینید

در بین تالارها و بخش‌های مختلف حرمسرای کاخ توپکاپی، تالار امپراتوری یا صوفی همایونی یا اتاق تاج و تخت زیباترین و دیدنی‌ترین قسمت است. این تالار با گنبدی بزرگ، کاشی‌کاری‌هایی خیره کننده و معماری کم‌نظیر، یکی از جذابترین بخش‌های کاخ است. تالار امپراتوری پس از یک آتش سوزی وسیع در حرمسرا که در سال 1666 میلادی اتفاق افتاد، به دستور سلطان عثمان سوم و با سبک هنری روکوکو بازسازی شد. در این تالار یک تخت طلایی سلطنتی وجود دارد که در واقع تخت پادشاهی و محل جلوس سلطان است. در سمت راست این تخت یک فضای مسقف و غرفه مانند وجود دارد که والده سلطان و همسران شاه در آن می‌نشستند. از این تالار معمولا برای برگزاری مراسم عروسی، جشن‌ها و دورهمی‌های سلطان با خانواده استفاده می‌شد.

اتاق‌های خصوصی شاهان عثمانی در قصر توپکاپی استانبول

در حرمسرای همایونی چندین اتاق خصوصی مربوط به شاهان عثمانی وجود دارد که از معروف‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اتاق خصوصی سلطان مراد سوم: این اتاق یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های به جا مانده در حرمسرای کاخ توپکاپی استانبول است که معماری داخلی خود را حفظ کرده است. این اتاق در قرن 16 میلادی و توسط معمار سینان طراحی شد. دیوارهای اتاق با کاشی‌های مرغوب شهر ایزنیک (İznik) پوشانده شده و در میانه دیوارها نوار آبی رنگی به چشم می‌خورد که آیاتی از سوره بقره را با خط سفید به نمایش گذاشته است.
• اتاق خصوصی سلطان احمد اول: این اتاق نسبت به اتاق مراد سوم کوچکتر است و مشابه آن با کاشی‌هایی از شهر ایزنیک تزئین شده است.
• اتاق خصوصی سلطان احمد سوم: این اتاق هم یکی دیگر از اتاق‌های کوچک ولی دیدنی و پر رنگ و لعاب حرمسرای توپکاپی است که روی دیوارهای آن نقاشی‌هایی از کاسه‌های میوه به چشم می‌خورد.

کوشک دوقلو (Twin Kiosk)؛ اقامتگاه ولیعد در كاخ توپكاپي

کوشک دوقلو اقامتگاه ولیعد است که از دو اتاق خصوصی تشکیل شده است. این بنا در طول قرن 17 میلادی و در بازه‌های مختلف زمانی ساخته شد. این بنا یک طبقه دارد که البته با فاصله از سطح زمین بنا شده است. به همین جهت منظره‌ی زیبایی به بیرون دارد. داخل این کوشک دو اتاق بزرگ وجود دارد که قدمت آنها به دوران سلطان مراد سوم بر می‌گردد. پنجره‌های زیبای آبی رنگ و معماری دیوار و سقف کوشک، از نکات بارز این بنا محسوب می‌شود.

حیاط سوگولی‌ها و معشوقه‌ها؛ حیاط مخصوص نورچشمی‌ها در توپکاپی استانبول

حیاط سوگولی‌ها (The Courtyard of Concubines) آخرین قسمت حرمسرای کاخ توپکاپی را تشکیل می‌دهد و به یک استخر و یک باغ شمشاد مشرف است. این حیاط مخصوص خاصگی و معشوقه‌های نورچشمی سلطان بود که در واقع همسران محبوب سلطان محسوب شده و بسیار مورد احترام بودند. حیاط سوگولی‌ها در قرن 18 میلادی با افزودن یک تالار و یک اقامتگاه مخصوص معشوقه‌های سلطان گسترش یافت.

راهرو طلایی (Golden Road)؛ راهروی عبور سلطان در کاخ توپکاپی

جاده طلایی در حقیقت یک گذرگاه باریک است که ساخت آن به قرن 15 میلادی باز می‌گردد. این گذرگاه از خارجی‌ترین حیاط حرمسرا (حیاه خواجه‌ها و نگهبانان) آغاز شده و تا اتاق‌های خصوصی سلطان ادامه دارد. شخص سلطان از این گذرگاه برای رفتن به اتاق‌های خصوصی، تالار امپراتوری و سایر بخش‌های حرمسرا استفاده می‌کرد. دیوارهای این راهروی باریک سفید هستند ولی با این حال به آن راهروی طلایی می‌گویند! زیرا سلطان عثمانی در زمان جشن‌ها در این راهرو حرکت کرده و سکه‌های طلایی روی زمین پخش می‌کرد. صیغه‌ها و معشوقه‌های شاه نیز این سکه‌های طلایی را از روی زمین جمع می‌کردند. به همین دلیل به این راهرو جاده طلایی یا راه طلایی می‌گفتند.

حیاط چهارم کاخ توپکاپی استانبول

حیاط چهارم که به نام صوفی سلطان شناخته می‌شود، آخرین حیاط کاخ توپکاپی است که پس از گذر از گذرگاه‌های مختلف به آن رسیده و باغ شخصی سلطان بوده است. در این باغ تعداد زیادی گل لاله، گل سرخ و چند کوشک با نمایی بسیار زیبا رو به شهر وجود دارند که می‌توان در آن‌ها به نوشیدن قهوه یا چای مشغول شد. از بخش‌های زیبا و دیدنی این حیاط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اتاق ختنه: اتاق ختنه در سال 1640 میلادی و به دستور سلطان ابراهیم اول به این بخش از کاخ توپکاپی اضافه شد. از این کوشک تابستانی برای ختنه کردن شاهزاده‌ها مطابق آیین دین اسلام استفاده می‌شد. این کوشک به دلیل کاشی‌کاری‌های زیبا در نمای داخلی و خارجی، محبوب گردشگران است.
• کوشک ایروان: این کوشک زیبا به دستور سلطان مراد پنجم و توسط معماری به نام حسن آقا در فاصله سال‌های 1635 تا 1636 میلادی ساخته شد. دلیل ساخت این کوشک، جشن گرفتن برای پیروزی حکومت عثمانی در جنگ ایروان بود. در ساخت کوشک ایروان از مرمر سفید و کاشی‌های آبی رنگ استفاده شده است.
• کوشک بغداد: این کوشک زیبا هم به دلیل پیروزی سلطان مراد پنجم در جنگ بغداد و توسط همان معمار کوشک ایروان در فاصله سال‌های 1638 تا 1639 میلادی ساخته شد.
• کوشک افطار: این آلاچیق طلاکاری شده به دلیل داشتن منظره‌ای زیبا به منطقه گلدن هورن یا شاخ طلایی استانبول، نزد گردشگران محبوب است. در گذشته از این آلاچیق برای استراحت و همچنین تقدیم هدیه و سکه از طرف سلطان به مقامات استفاده می‌شد.
• کوشک مجیدیه یا کوشک بزرگ: کوشک مجیدیه یکی از قصرهای کوچک کاخ توپکاپی است که به دستور سلطان عبدالمجید عثمانی ساخته شد. این کوشک زیبا نشانگر تاریخ معماری قصر سازی رومی، بیزانسی و اسلامی است. کوشک مجیدیه یکی از دیدنی‌ترین بخش‌ها توپکاپی است که سالانه بیش از 5 میلیون بیننده از سراسر دنیا دارد.

موزه توپکاپی استانبول

همانطور که اشاره کردیم، در بخش‌ها و اتاق‌های مختلف کاخ توپکاپی، موزه‌های مختلفی برپا شده است که آثار زیبا و دیدنی مربوط به دوره سلطنت عثمانی را به نمایش در می‌آورد. از موزه‌های موجود در کاخ توپکاپی می‌توان به موزه ظروف سرامیکی، ظروف مسی آشپزخانه در آشپزخانه توپکاپی در حیاط دوم، موزه ظروف شیشه و سرامیک و موزه سلاح در حیاط دوم اشاره کرد. در کنار این موارد موزه خزانه داری امپراتوری و موزه یادگارهای مقدس، مهمترین موزه‌های کاخ توپکاپی هستند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:

موزه خزانه داری امپراتوری؛ دیدنی ترین موزه در کاخ توپکاپی استانبول

موزه توپکاپی در محل خزانه داری امپراتوری (Imperial Treasury) یا کوشک فاتح و در حیاط سوم کاخ قرار دارد. این کوشک یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های کاخ توپکاپی است که در دهه 1460 میلادی و همزمان با شروع ساخت کاخ بنا شد. این بنا دو طبقه دارد. از تراس آن می‌توانید منظره‌ای زیبا از باغ‌های توپکاپی، دریای مرمره و بسفر را مشاهده کنید. این کوشک در حال حاضر موزه‌ای دیدنی است که در آن جواهرات سلطنتی، تخت‌های سلطنتی، غنایم جنگی و هدایای سران حکومت‌ها و ملت‌های مختلف به شاه عثمانی، آویزها و پرهای جواهرنشان، گنجینه‌های کاخ ییلدیز، آثار هنری و میراث عثمانی نگهداری می‌شود. به علاوه یک الماس 86 قیراطی به نام الماس کاشیکچی در این موزه نگهداری می‌شود که مهمترین گنجینه آن است (منبع).

تالار یادگارهای مقدس؛ موزه‌ای با آثار به جامانده از پیامبر در قصر توپکاپی استانبول

تالار یادگارهای مقدس (Holy Relics Chamber) تالاری است که اشیای منسوب به پیامبر در آن نگهداری می‌شود. این اشیا توسط سلطان سلیم اول از مکه، بغداد و قاهره به استانبول انتقال یافته است. گفته می‌شود که در این تالار بدون وقفه و در تمام بیست و چهار ساعت شبانه روز آیات قرآنی تلاوت می‌شده‌است. از جمله اشیای گرانبهای موجود در این تالار قفل و کلید کعبه است که پس از فتح مصر در سال 1517 توسط شریف مکه به استانبول فرستاده شد و همین طور، دیگر قفل و کلیدهای مربوط به خانه کعبه که کنده کاری‌ها و نقش‌ها و خطوط برجسته نقره‌ای و طلایی با آیه‌های قرآنی روی آنها دیده می‌شود. از دیگر اشیای بی‌همتا و ارزشمند، شمشیر منسوب به پیامبر است که دارای قبضه آراسته با گل‌های طلایی و جواهرات مختلف می‌باشد و غلاف شمشیر نیز مرصع به سنگ‌های گرانقیمت است. شمشیری دیگر از حضرت محمد (ص) نیز در این مجموعه وجود دارد که بر روی آن عبارت (لاالله الا الله، محمد رسول ابن عبدالله ابن عبدالمطلب) حک گردیده است‌. برای بازدید از این تالار، باید به حیاط سوم و کوشک خصوصی یا تالار یادگارهای مقدس بروید.

کاخ توپکاپی استانبول کجاست؟ چگونه به کاخ توپکاپی برویم؟

کاخ موزه توپکاپی در منطقه سلطان احمد استانبول، یکی از مناطق باستانی مشهور و جذاب استانبول قرار دارد، به همین دلیل برای رسیدن به این کاخ تمامی وسایل نقلیه عمومی از قبیل اتوبوس، مترو و تراموا به آسانی در دسترس شما خواهند بود. در ادامه شما را با روش‌های مختلف دسترسی به کاخ توپکاپی آشنا می‌کنیم.

دسترسی به کاخ توپکاپی با تراموا

دو ایستگاه تراموای گولهانه (Gülhane) و سلطان احمد (Sultanahmet)، هر دو در نزدیکی کاخ توپکاپی قرار دارند. بنابراین اگر قصد دارید با تراموا به کاخ توپکاپی بروید، باید در یکی از این دو ایستگاه از قطار پیاده شوید.

دسترسی به کاخ توپکاپی با اتوبوس

با حدود 16 دقیقه پیاده روی، می توان به نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس به کاخ توپکاپی رسید. این ایستگاه سارایبورنو (Sarayburnu) نام دارد و خط های 81 و BN1 در آن تردد می کنند.

چطور از میدان تکسیم به کاخ توپکاپی برویم؟

اگر در هتل های استانبول در میدان تقسیم اقامت دارید، می‌توانید سوار مترو تکسیم (خط کاتاباش) شده و در ایستگاه اسکله کاتاباش پیاده شوید. در این ایستگاه سوار تراموا شده و در ایستگاه سلطان احمد پیاده شوید. از این جا با پنج دقیقه پیاده‌روی به کاخ توپکاپی خواهید رسید.

آدرس کاخ توپکاپی استانبول

ترکیه، استانبول، منطقه فاتح، جان کورتاران

Cankurtaran, 34122 Fatih/İstanbul, Turkey

اطلاعات بازدید از کاخ توپکاپی استانبول

برای آشنایی با قیمت بلیط و ساعت بازدید از کاخ توپکاپی با ما همراه شوید:

قیمت ورودی کاخ توپکاپی استانبول

هزینه بازدید از کاخ توپکاپی استانبول در سال 2020 میلادی 100 لیر ترکیه است. البته برای بازدید از برخی بخش‌های کاخ مثل کلیسای ایا ایرنه یا حرمسرا باید مبلغ اضافی پرداخت کنید. این مبلغ برای حرمسرا معادل 70 لیر ترکیه و برای کلیسای ایا ایرنه در حیاط اول کاخ برابر 60 لیر ترکیه است. در ضمن ورود کودکان زیر 8 سال به کاخ توپکاپی رایگان است. همچنین شما برای بازدید از تمام بخش‌های این کاخ دیدنی می‌توانید از کارت موزه استانبول استفاده کنید. برای اطلاع از آخرین نرخ قیمت بلیط کاخ توپکاپی کلیک کنید. 

ساعت بازدید کاخ توپکاپی استانبول

کاخ و موزه توپکاپی در تمام روزهای هفته به جز سه شنبه‌ها پذیرای گردشگران است. البته ساعت کاری مجموعه در تابستان و زمستان متفاوت و به صورت زیر است:

• تابستان‌ها (اول آپریل تا دوم اکتبر): از ساعت 9 صبح تا 6:45 عصر
• زمستان‌ها (دوم اکتبر تا اول آپریل): از ساعت 9 صبح تا 4:45 عصر

در نظر داشته باشید که گیشه فروش بلیط کاخ توپکاپی 45 دقیقه قبل از بسته شدن مجموعه (ساعت 18 در تابستان و 16 در زمستان)، بسته شده و دیگری بلیط نمی‌فروشد.

قوانین بازدید از کاخ توپکاپی استانبول

• ورود به بخش‌های آثار مذهبی و مقدس کاخ توپکاپی با لباس نامناسب نظیر دامن کوتاه، تاپ‌های تابستانی باز و … ممنوع است.
• به دلیل آسیب رساندن نور فلش دوربین به آثار باستانی، عکسبرداری در کاخ موزه توپکاپی ممنوع است.
• استفاده از کالسکه برای کودکان در کاخ موزه توپکاپی ممنوع است.

امکانات کاخ توپکاپی استانبول

• در حیاط چهارم کاخ می‌توانید از رستوران کاخ توپکاپی استفاده کنید.
• در حیاط‌های اول و دوم می‌توانید از کافه‌های کاخ توپکاپی استفاده کنید.
• در گوشه سمت راست حیاط دوم کاخ توپکاپی سرویس بهداشتی مخصوص افراد کم توان جسمی وجود دارد.
• مغازه‌های فروش سوغاتی و کتاب‌های راهنما و هنری در حیاط‌های مختلف کاخ وجود دارد.
• در غرفه‌های موزه توپکاپی می‌توانید راهنمای صوتی دریافت کنید. این راهنما زبان فارسی هم دارد.

اماکن دیدنی نزدیک کاخ توپکاپی استانبول

• مسجد ایاصوفیه استانبول در فاصله 270 متری
• حمام خرم سلطان استانبول در فاصله 300 متری
• آب انبار باسیلیکا سیسترن در فاصله 450 متری
• موزه باستان شناسی استانبول در فاصله 500 متری
• مسجد سلطان احمد استانبول در فاصله 550 متری
• پارک گولهانه استانبول در فاصله 750 متری
• بازار بزرگ استانبول در فاصله 1400 متری

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کاخ توپکاپی استانبول، شما را به دیدن ویدئوی زیر دعوت می‌کنیم:

سخن پایانی درباره قصر توپکاپی استانبول ترکیه

کاخ توپکاپی یا توپقاپی یکی از بناهایی است که حتما باید در سفر به استانبول از آن دیدن کنید. این کاخ دیدنی بخش‌ها و موزه‌های متعددی دارد و می‌توانید ساعت‌ها مجذوب زیبایی‌های آن شوید. در این مقاله تلاش کردیم تا بخش‌های مختلف این کاخ را به شما معرفی کنیم. امیدواریم این مطالب شما را در بازدید هرچه بهتر از کاخ توپکاپی یاری کند. در پایان منتظر نظرها، تجربه‌ها و سوال‌های شما درباره کاخ توپکاپی استانبول هستیم. همچنین برای آشنایی بیشتر با استانبول و جاذبه‌های آن پیشنهاد می‌کنیم مقاله لی‌لی‌مگ با موضوع نکات سفر به استانبول را مطالعه بفرمایید.

کاخ توپکاپی استانبول