گلی بنکلامید (Glibenclamide) از گروه سولفونیل اوره می‌باشد که در سال 1966 برای اولین بار تولید شد و به بازار عرضه گردید. نام دیگر این دارو گلی بوراید (Glyburide) است ولی در ایران به نام گلی بن کلامید شناخته می شود. گلی بنکلامید با یک رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی برای کنترل قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می‌شود. سایر داروهای این گروه کلروپروپامید – گلی میپراید – گلی پیزاید – تولازامید – تولبوتامید و گلی کلازید می‌باشند. کاربرد گلی بنکلامید در کنترل دیابت نوع 2 است و برای دیابت نوع 1 بی‌تاثیر است. مکانیسم اثر بدین صورت است که با تحریک سلول‌های بتا لوزالمعده، بدن را وادار به تولید انسولین بیشتری می‌کند و بدین صورت قند خون را کاهش می‌دهد.
کنترل میزان قند خون بالا از آسیب دیدن کلیه‌ها، نابینایی، مشکلات عصبی و مشکلات عملکرد جنسی جلوگیری می‌کند و همچنین کنترل مناسب دیابت ممکن است خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش دهد.
این دارو حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شود و بیش از مقدار تجویز شده نباید مصرف گردد در ادامه با مجله اینترنتی لی‌لی‌مگ همراه شوید تا شما را با موارد مصرف، دوز و روش مصرف، عوارض جانبی و نکات احتیاطی در مورد داروی گلی بنکلامید آشنا کنیم.
انسولین هورمونی در بدن است که به صورت طبیعی توسط لوزالمعده ترشح می‌شود و وظیفه‌ی آن کنترل سطح گلوکز در خون است. اما در صورتی که میزان ترشح انسولین کافی نباشد، بدن نمی‌تواند قند را از خون به داخل سلول‌ها منتقل کند. در نتیجه سطح قند خون بالا رفته و بیماری دیابت شیرین ایجاد می‌شود.
عواملی نظیر پایین بودن کلسترول خوب، بالا بودن سطح چربی خون، فشار خون بالا، اضافه وزن، کم‌تحرکی، وراثت، عفونت‌های ویروسی، بیماری‌های تخمدان، دیابت بارداری و مصرف زیاد الکل از اصلی‌ترین عوامل ایجاد دیابت نوع دو هستند.
برای درمان دیابت نوع دو و کنترل قند خون، روش‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آنها استفاده از گلی بنکلامید است. این دارو یک داروی کمکی برای کاهش قند خون بالاست و برای درمان دیابت نوع دو مصرف می‌شود.
اطلاعات دارویی و موارد مصرف گلی بنکلامید
| گلی بنکلامید – Glibenclamide | ||
|---|---|---|
| نام تجاری دارو | گلیبوتکس، گلیمد | |
| رده‌بندی فارماکولوژیک | سولفونیل اوره | |
| رده‌بندی درمانی | ضددیابت خوراکی | |
| رده‌بندی مصرف در حاملگی | گروه C – با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود | |
| اشکال دارویی گلی بنکلامید | ||
 |
قرص گلی بنکلامید 5 میلی‌گرم | |
گلی بنکلامید برای چیست؟
قرص گلی بنکلامید برای کاهش سطح گلوکز خون در بیماران مبتلا به دیابت شیرین نوع دو استفاده می‌شود. این دارو فقط برای دیابت نوع 2 کاربرد دارد و در مبتلایان به دیابت نوع 1 تاثیری ندارد.
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با دیابت نوع 2، ویدئوی زیر را مشاهده نمایید:
فارماکوکینتیک و مکانیسم اثر گلی بنکلامید
مکانیسم اثر گلی بنکلامید به این شکل است که پس از ورود به بدن سلول‌های بتا در لوزالمعده را به صورت مستقیم تحریک کرده تا انسولين بیشتری ترشح کنند. در نتیجه با ورود انسولین به داخل خون، سطح قند خون کاهش می‌یابد. مصرف طولاني مدت گلی بنکلامید، حساسیت بافت‌هاي محيطي مانند كبد، عضله و چربي را به انسولین افزایش داده و باعث کاهش میزان تجزیه گلیکوژن به گلوکز در كبد می شود.
جذب گلی بنکلامید در بدن نسبتا سریع است اما با توجه به شرايط بیمار ممکن است تغییر کند. این دارو در کبد متابولیزه شده و نیمه عمری در حدود 10 ساعت دارد. در نهایت از طریق کلیوی و صفراوی دفع می‌شود. جدول زیر فارماکوکینتیک گلی بنکلامید را نشان می‌دهد.
| روش مصرف | شروع اثر | اوج اثر | مدت اثر |
|---|---|---|---|
| خوراکی | ناشناخته | 4 ساعت | 24 ساعت |
دوز و نحوه مصرف داروی گلی بنکلامید:
داروی گلی بنکلامید در ایران به شکل قرص 5 میل تولید و تجویز می‌شود. بهتر است این دارو را با نظر و تجویز دکتر به صورت روزانه مصرف کنید. دوز روزانه و روش مصرف داروی گلی بنکلامید به شرح زیر است.
قرص گلی بنکلامید برای درمان کمکی در دیابت شیرین نوع 2:
از قرص گلی بنکلامید به عنوان درمان کمکی در کنار رژیم غذایی برای کاهش سطح قند خون در مبتلایان به دیابت شیرین نوع 2 استفاده می‌شود. دوز این دارو در بالغین به شرح زیر است:
- شروع با 2.5 تا 5 میلی‌گرم خوراکی به صورت روزانه که هر هفته تا 2.5 میلی‌گرم افزایش می‌یابد.
- حداکثر مقدار مجاز: حداکثر مقدار روزانه 20 میلی‌گرم است که در دو وعده مصرف می‌شود
نکات مهم در مصرف داروی گلی بنکلامید
- اگر قرص گلی بنکلامید را یکبار در روز مصرف می‌کنید، بهتر است نیم ساعت قبل از صبحانه باشد.
- اگر قرص گلی بنکلامید را دو مرتبه در روز مصرف می‌کنید، بهتر است نیم ساعت قبل از صبحانه و شام باشد.
- دوز مصرف گلی بنکلامید کاملا به رژیم غذایی و فعالیت بدنی شما وابسته است. در صورت تغییر این موارد، موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
- در صورت بروز مواردی مثل استرس شدید یا تروما، تغييرات هورمون هاي جنسي در زنان، عفونت و تب به پزشک مراجعه کنید. در این موارد معمولا دوز گلی بنکلامید افزایش می‌یابد.
- در مبتلایان به پرکاری تیروئید، معمولا دوز گلی بنکلامید بیشتر از حالت عادی خواهد بود.
- در طول مصرف گلی بنکلامید بهتر است برای کنترل بهتر قند خون مصرف الکل و دخانیات را متوقف کنید.
- علایمی مانند افزایش ضربان قلب، گرسنگی، سرگیجه، لرزش، اضطراب و حالات عصبی، تعریق، خواب آلودگی و گیجی از علایم هیپوگلیسمی هستند. در صورت بروز این موارد در طول مصرف گلی بنکلامید، موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
- سطح گلوکز خون باید در طول مصرف گلی بنکلامید تحت کنترل باشد.
- در صورتی که مصرف گلی بنکلامید برای شما ممنوع است، می‌توانید با نظر پزشک از انسولین استفاده کنید.
- معمولا قرص گلی بنکلامید همراه با داروی متفورمین تجویز می‌شود.
- مصرف گلی بنکلامید در طولانی مدت ممکن است منجر به کاهش مقاومت به انسولین شود.
- مصرف گلی بنکلامید باعث افزایش وزن می‌شود، به همین دلیل معمولا این دارو برای افراد چاق تجویز نمی‌شود.
- در طول مصرف گلی بنکلامید بهتر است همواره مقداری شیرینی و تنقلات شیرین به همراه داشته باشید تا از افت شدید و ناگهانی قند خون جلوگیری کنید.
روش نگهداری گلی بنکلامید
گلی بن کلامید را در جایی خشک و خنک (دمای اتاق) و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید. همچنین برای نگهداری بهتر قرص گلی بن کلامید و یادآوری زمان مصرف آن، پیشنهاد می‌کنیم از ابزارهای نگهداری قرص استفاده کنید. برای مشاهده و خرید این محصولات از لینک زیر استفاده کنید:
موارد احتیاط گلی بنکلامید
در صورت داشتن بیماری‌ها و مشکلات سلامتی زیر، قبل از مصرف داروی گلی بنکلامید با پزشک خود مشورت کنید: (منبع)
- اختلال در عملکرد کبد یا کلیه
- سالمندان
- مبتلایان به سوء تغذیه و افراد ناتوان
- بیماری تیروئید
- نوروپاتی حسی و خودمختار
- هیپوناترمی
موارد منع مصرف گلی بنکلامید
در صورت وجود برخی از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی، مصرف داروی گلی بنکلامید برای شما ممنوع است و در صورت استفاده از این دارو احتمال بروز عوارض خطرناکی وجود دارد. موارد منع مصرف گلی بنکلامید شامل موارد زیر است:
- اسیدوز یا اسیدی بودن خون
- سوختگی شدید
- کمای دیابتی، کتواسیدوز دیابتی و کمای هیپراسمولار ناشی از افت سطح انسولین
- دوران بارداری و دروان شیردهی
- جراحی
- بیماری قانقاریا (گانگرن)
مصرف گلی بنکلامید در بارداری
داروی گلی بنکلامید با توجه به طبقه‌بندی FDA آمریکا در گروه C برای مصرف در دوران بارداری قرار دارد. به طور کلی شواهد آزمایشگاهی نشان می‌دهد که مصرف داروهای گروه C نظیر داروی گلی بنکلامید عوارض جانبی روی جنین خواهد داشت. البته این عوارض برای انسان به صورت قطعی ثابت نشده‌است. با این وجود معمولا پزشکان مصرف گلی بنکلامید در دوران بارداری را ممنوع می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.(منبع)
مصرف گلی بنکلامید در شیردهی
داروی گلی بنکلامید می‌تواند در مقادیر کم در شیر مادر ترشح شود. به همین دلیل مصرف این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است منجر به هیپوگلیسمی در شیرخواران شود. در ضمن مصرف داروهای ضددیابت خوراکی در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 با شروع نوجوانی بی تاثیر است.
مصرف گلی بنکلامید برای کودکان
مصرف این دارو در کودکان توصیه نمی‌شود و درصورت استفاده برای کودکان، مصرف دارو کاملا باید تحت نظارت پزشک باشد.
عوارض جانبی مصرف گلی بنکلامید
مصرف غیر‌اصولی و بدون مشورت پزشک داروی گلی بنکلامید، ممکن است مشابه سایر داروهای شیمیایی عوارض مختلفی برای شما به همراه داشته باشد از جمله:
- سیستم اعصاب مرکزی: کاهش سطح هوشیاری، خواب آلودگی، سردرد، گیجی و عصبی شدن
- قلبی: تاکیکاردی یا ضربان نامنظم قلب
- گوارشی: تهوع، استفراغ، اسهال، سوزش سردل و بی اشتهایی
- دستگاه ادراری تناسلی: تیره شدن ادرار
- خونی: بیماری اگرانولوسیتوز، کم خونی همولیتیک ناشی از تخریب گلبول‌های قرمز و ترومبوسیتوپنی (اختلال در پلاکت‌های خون)
- سایر عوارض: افت شدید قند خون یا هیپوگلیسمی
مسمومیت با گلی بنکلامید
مسمومیت با گلی بنکلامید منجر به هیپوگلیسمی (کاهش قند خون به زیر 80) می‌شود. در صورت بروز علایم هیپوگلیسمی خفیف (بدون کاهش هوشیاری) معمولا اقداماتی نظیر تجویز گلوکز خوراکی، تنظیم دوز دارو و اصلاح الگوی تغذیه صورت می‌گیرد. در این شرایط بیمار باید تا برطرف شدن کامل علایم تحت نظر باشد.
در موارد شدید مسمویت که با هیپوگلیسمی شدید همراه است، ممکن است سطح هوشیاری پایین آمده و بیمار دچار تشنج شود. در این شرایط بیمار سریعا بستری شده و از محلول غلیظ گلوکز (50 درصد) به صورت تزریق وریدی سریع و یا محلول گلوکز رقیق (10 درصد) با سرعت پایین تزریق می‌شود. بهتر است بیمار برای 48 ساعت تحت نظر باشد تا علایم مسمویت برطرف شود.
تداخل دارویی گلی بنکلامید
مصرف گلی بنکلامید در کنار داروهای زیر ممکن است باعث تداخل دارویی شود:
- مصرف همزمان گلی بنکلامید با داروی دانازول و فنی توئین تداخل دارویی ایجاد کرده و دوز داروها باید مجددا تنظیم شوند.
- در مصرف همزمان گلی بنکلامید با دارو‌هایی نظیر آسپاراژیناز، کورتیکواستروئیدها، مدر‌های تیازیدی، هورمون تیروئیدی، تریامترن، ریفامپین و ليتيم تاثیر گلی بنکلامید کاهش یافته و نیاز به افزایش دوز دارو وجود دارد.
- در مصرف همزمان گلی بنکلامید با دارو‌هایی نظیر سايمتيدين، رانيتيدين و سيپروفلوكساسين، تاثیر گلی بنکلامید در کاهش قند خون افزایش می‌یابد.
در این شرایط امکان دارد که داروها تاثیر مورد نظر را به صورت کامل در بدن نداشته‌باشند. بنابراین اگر هریک از داروهای فوق را استفاده می‌کنید، این موضوع را قبل از مصرف گلی بنکلامید به پزشک خود اطلاع دهید.
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با گلی بنکلامید و موارد مصرف آن، ویدئوی زیر را مشاهده نمایید:
داروهای مشابه گلی بنکلامید
داروی گلی بنکلامید در گروه دارویی داروهای ضد دیابت طبقه‌بندی می‌شود. همچنین این دارو از نظر درمانی در گروه هورمون‌ها و جایگزین‌های سنتزی و زیر‌گروه سولفونیل اوره‌ها قرار می‌گیرد. به همین جهت ممکن است به جای داروی گلی بنکلامید هر یک از داروهای زیر برای شما تجویز شود:
- کلرپروپامید (Chlorpropamide)
- گلیمپراید (Glimepiride)
- گلی پیزاید (Glipizide)
- تولازامید (Tolazamide)
- تولبوتامید (Tolbutamide)
- گلی کلازید (Gliclazide)
این داروها شدت اثر متفاوتی داشته و با دوز متفاوتی مصرف می‌شوند. توصیه می‌شود که این داروها را بدون نسخه و مشورت پزشک مصرف نکنید.
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با سایر داروهای کاهنده قند خون مقالات متفورمین و انسولین را مطالعه نمایید و توجه داشته باشید هرکدام از این داروها برای درمان نوع خاصی از بیماری دیابت و با توجه به شرایط بیمار فقط باید توسط پزشک تجویز شود و مجله اینترنتی لی‌لی مگ مصرف خودسرانه و بدون دستور پزشک را به هیچ وجه تایید نمی‌کند!
پاسخ به پرسش‌های متداول درباره گلی بنکلامید
در صورت فراموش کردن یک نوبت از گلی بنکلامید چیکار کنیم؟
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی فرارسیده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص قبلی به مصرف دارو ادامه دهید. توجه کنید که از دو برابر کردن مقدار دارو در یک نوبت اکیدا خودداری کنید.
آیا مصرف گلی بن کلامید و لاغری مرتبط هستند؟
بله، این دارو باعث افزایش وزن در بیماران می‌شود و به همین دلیل معمولا برای بیماران دیابتی چاق کمتر از گلی بن کلامید استفاده می شود. بنابراین در بیماران دیابتی که لاغر هستند گلی بن کلامید گزینه مناسب‌تری است که توسط پزشک تجویز شود.
آیا گلی بنکلامید به همراه داروی دیگری توسط پزشک تجویز می‌شود؟
در بسیاری از مواقع گلی بن کلامید همراه با متفورمین استفاده و تجویز می شود به دلیل اینکه مصرف طولانی مدت گلی بن کلامید مقاومت به انسولین را کاهش می دهد و ترکیب این دو دارو به دلیل تحریک هم زمان لوزالمعده برای تولید انسولین بیشتر و کاهش حساسیت سلول های بدن نسبت به انسولین است.
مقدار و روش مصرف داروی گلی بنکلامید به چه صورت است؟
دوز و مقدار داروی گلی بنکلامید، از فردی به فرد دیگر متفاوت است بنابراین دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید و از کم یا زیاد کردن مقدار دارو و همچنین تغییر زمان بندی مصرف دارو خودداری نمایید بصورت کلی معمولا یکبار در روز ، از طریق دهان همراه با صبحانه یا اولین وعده اصلی غذایی مصرف کنید. بعضی از بیماران ، به ویژه آنهایی که دوزهای بیشتری مصرف می کنند ، ممکن است دو بار در روز مجبور به مصرف این دارو شوند تاکید می‌شود که دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی و پاسخ به درمان است.
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با گلی بنکلامید و موارد مصرف و عوارض آن، ویدئوی زیر را به زبان اصلی (انگلیسی) مشاهده نمایید:
در صورت تمایل می‌توانید صوت این ویدئو را به صورت جداگانه (زبان اصلی – انگلیسی) بشنوید:
سوال دیگری درباره داروی گلی بنکلامید دارید؟ آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
دوز مصرفی، عوارض جانبی و سایر اطلاعات ارائه شده در این مطلب با توجه به وبسایت‌های خارجی و دیگر مراجع جمع‌آوری شده و لی‌لی‌مگ هیچ گونه مسئولیتی در قبال صحت آنها ندارد. توصیه می‌کنیم داروی گلی بنکلامید را فقط تحت نظر پزشک مصرف کنید.
تولید قرص گلیبنکلامید کدام شرکت داروسازی بهتر است؟
سلام دوست عزیز
قرص گلی بنکلامید پورسینا، کیمیدارو، ایران ناژو و … در بازار وجود دارد. اما اینکه از نظر کیفی چه تفاوتی دارند و کدام بهتر است، بهتر است با مسئول داروخانه مشورت کنید.