یبوست چیست؟ علل، علائم و راه درمان یبوست در خانه

یبوست یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی است که تقریبا همه‌ی افراد حداقل یکبار آن را تجربه کرده‌اند. رژیم غذایی نامناسب و سبک زندگی نادرست اصلی‌ترین علل یبوست هستند. این بیماری سبب می‌شود تا فواصل بین مدفوع کردن افزایش یافته و شما در زمان اجابت مزاج احساس درد و ناراحتی داشته باشید. در ادامه با ما در مجله اینترنتی لی‌لی‌مگ همراه باشید تا راهنمای جامعی برای درمان یبوست به شما ارائه دهیم.

یبوست چیست؟! 

تقریبا 75 درصد از مدفوع را آب تشکیل داده است و مابقی آن فیبرهای غیر قابل هضم، باکتری، سلول‌های مرده، مخلوط باکتری‌های زنده و چربی است. اگر حرکت مدفوع در روده‌ها آرام‌تر از حالت طبیعی باشد، سلول‌های دیواره‌ی روده فرصت می‌کنند تا میزان آب بیشتری از مواد غذایی در حال دفع بگیرند. این عامل باعث می‌شود تا مدفوع سفت‌تر و خشک‌تر شده و همراه با درد و ناراحتی خارج شود. به این عارضه گوارشی یبوست (Constipation) می‌گویند.

یبوست یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی در جهان است، به طوری که مطابق آمار سالانه 2.5 میلیون بیمار مبتلا به یبوست به پزشک مراجعه می‌کنند. به علاوه آمار نشان می‌دهد که شیوع یبوست در زنان بزرگسال بیشتر از سایر گروه‌های سنی است.

علائم یبوست چیست؟ 

مهمترین علامت بیماری یبوست، ایجاد مشکل و ناراحتی در زمان خروج مدفوع و همچنین غیرطبیعی بودن تعداد دفعات اجابت مزاج در یک هفته است. به صورت طبیعی مدفوع کردن سه بار در روز تا سه مرتبه در هفته طبیعی محسوب می‌شود. قطعا تحرکات طبیعی روده در افراد مختلف متفاوت است و به همین دلیل ممکن است تعداد دفعات اجابت مزاج در افراد مختلف متفاوت باشد. با این حال اگر تعداد دفعات مدفوع کردن کمتر از سه مرتبه در هفته باشد، احتمال بیماری یبوست وجود دارد.

سایر علائم یبوست عبارتند از:

• کاهش مقدار مدفوع
• سفت شدن مدفوع
• احساس درد و ناراحتی در زمان مدفوع کردن
• خونریزی مقعد
• درد معده و نفخ شکم
• کاهش اشتها
• حالت تهوع

علاوه بر علائم فوق، می‌توان با توجه به شکل مدفوع نوع بیماری گوارشی را تشخیص داد. برای این کار معیاری به نام جدول مدفوع بریستول (Bristol) وجود دارد که می‌توانید آن را در شکل زیر مشاهده کنید. جدول مدفوع بریستول شکل مدفوع را به 7 دسته طبقه بندی می‌کند. در این جدول شکل 1 و 2 نشان دهنده بیماری یبوست، شکل3 تا 5 نشان دهنده نرمال بودن دفع و شکل 6 و 7 نشان دهنده بیماری اسهال است.

علت یبوست چیست؟

شیوع بیماری یبوست یکی از هدیه‌های زندگی شهرنشینی است. سبک زندگی و تغذیه دو عامل مهم در ایجاد یبوست در بدن انسان است. برخی عادت‌های رفتاری و غذایی باعث می‌شود تا سیستم گوارشی دچار اختلال گردد و درنتیجه حرکات روده‌ها کند شود (منبع). از مهمترین علل یبوست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• به تاخیر انداختن مدفوع کردن
• کم آبی بدن
• کم تحرکی و تنبلی
• استرس
• کمبود فیبر و منیزیم در رژیم غذایی
• مصرف بیش از اندازه لبنیات
• سندروم روده تحریک پذیر
• بارداری و قاعدگی
• کهولت سن
• مصرف برخی داروهای خاص مثل داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج، داروهای ضد اسید معده حاوی آلومینیوم، مکمل های حاوی آهن، آنتی‌کولینرژیک‌ها، داروهای ضد درد مخدر و دیورتیک‌ها
• مصرف بیش از اندازه داروهای ملین
• برخی بیماری‌ها نظیر پارکینسون، ام‌اس، اختلالات هورمونی، کم‌کاری یا پرکاری تیروئید و سرطان

علائم و علت یبوست کودکان

یبوست کودکان یکی از مشکلات شایع در این سن است که به دلیل تنبل شدن روده و کم‌تحرکی آن اتفاق می‌افتد. بسیاری از علائم یبوست کودکان مشابه علائم کلی یبوست است. این علائم عبارتند از:

• مدفوع کردن کمتر از سه مرتبه در یک هفته
• مدفوع سفت و خشک
• ناراحتی و درد در زمان مدفوع کردن
• خودداری کودک از مدفوع کردن
• وجود خون در لایه سطحی مدفوع
• وجود مدفوع آبکی و به رنگ رس در پوشک یا لباس زیر کودک

از مهمترین علل یبوست کودکان می‌توان به تغییر در رژیم غذایی، شیر خوردن بیش از اندازه، مصرف شیر خشک، مصرف غذای کمکی، از پوشک گرفتن زودهنگام و ترس از دستشویی رفتن اشاره کرد. معمولا دلایل یبوست کودک موقت هستند و به همین دلیل این بیماری با روش‌های خانگی خیلی زود برطرف می‌شود. اما در صورتی که یبوست کودک ادامه داشت و با علائمی نظیر کاهش وزن، تورم شکم، وجود خون در مدفوع و استفراغ همراه شد، حتما کودک را نزد پزشک ببرید.

برای درمان خانگی یبوست چه کار کنیم؟

تا اینجا با علل و علائم یبوست آشنا شدیم. اما برای پیشگیری و درمان یبوست چه کار کنیم؟ همانطور که گفته شد، بیماری یبوست به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. به همین دلیل شناسایی علت یبوست و سپس استفاده از روش مناسب درمان، بهترین راه برای رفع یبوست است. در ادامه به بررسی بیشتر دلایل یبوست و همچنین روش درمان یبوست می‌پردازیم.

درمان فوری یبوست ناشی از کم‌تحرکی

تحرک و فعالیت ورزشی مدت زمان عبور بقایای مواد غذایی از روده بزرگ را کاهش می‌دهد. سریعتر شدن حرکت مواد غذایی باعث می‌شود دیواره روده فرصت کمتری داشته باشد تا آب مواد غذایی را جذب کند درنتیجه مدفوع در انتهای روده نرم‌تر خواهد بود. همچنین ورزش قدرت انقباض عضلات روده را افزایش می‌دهد و در نتیجه مدفوع راحت‌تر دفع می‌شود.

بنابراین کم‌تحرکی و نشستن بیش از حد به دلیل رانندگی زیاد، کار بیش از حد و یا استفاده زیاد از تلویزیون یا تلفن همراه از عوامل اصلی یبوست است. برای درمان یبوست ناشی از کم تحرکی بهتر است از ورزش، حرکات کششی و یوگا استفاده کنید. در ادامه چند ورزش موثر برای درمان یبوست به شما معرفی می‌کنیم:

پیاده روی روزانه بهترین راه درمان یبوست شدید

انجام ورزش‌هایی مثل دویدن، شنا، فوتبال و بسکتبال 3 تا 4 بار در هفته برای جبران کم‌تحرکی بسیار مفید است. اما اگر برای انجام این امور فرصت کافی ندارید، حداقل 10 تا 15 دقیقه پیاده روی روزانه داشته باشید. پیاده روی را با آرام‌ترین سرعت خود شروع کنید و رفته رفته سرعت را بالا ببرید تا به بالاترین سرعت پیاده روی خود برسید. این کار را 5 دقیقه ادامه دهید و سپس سرعت خود را در 5 دقیقه بعدی آرام آرام کم کنید.

درمان خانگی یبوست شدید با یوگا

انجام حرکات کششی و یوگا کمک می‌کند تا جریان خون افزایش پیدا یافته و با فشار ایجاد شده بر دستگاه‌های گوارشی، انعطاف روده‌ها و حرکت مواد غذایی داخل روده بهبود یابد. 3 نمونه از ورزش‌های موثر در درمان یبوست با یوگا عبارتند از:

پروانه زدن در حالت نشسته: در این نرمش یوگا که حرکت بادا کوناسانا (Baddha Konasana) نام دارد، ابتدا چهار زانو نشسته، کف پا ها را به هم چسبانده و به داخل جمع کنید. سپس مچ پاها را با دو دست خود بگیرید. با انجام حرکت پروانه‌ای سعی کنید زانو‌هایتان به زمین برسد. این حرکت را 5 تا 10 نفس انجام دهید.

بغل کردن زانو در حالت خوابیده: در این نرمش یوگا که به حرکت پاواناموکتاسانا (Pavanamuktasana) مشهور است، ابتدا طاق باز بخوابید و پاها را در امتداد بدن دراز کنید. سپس یک پا را به داخل شکم جمع کنید و با کمک دستان، ساق پا را نگه‌دارید. برای 5 تا 10 نفس پا را نگه دارید و سپس این کار را برای پای دیگر انجام دهید.

ایستادن به جلو و خم شدن تا پاشنه پا: برای انجام این نرمش یوگا که به حرکت اوتاناسانا (Uttanasana) معروف است، ابتدا بایستید و پاهای خود را در کنار هم قرار دهید. تلاش کنید تا کف دست‌هایتان را کنار پاهای خود بگذارید. اگر زانوهایتان خم می‌شود ایراد ندارد اما حالت ایستاده خود را حفظ کنید و تلاش کنید تا پشت مچ پای خود را بگیرید.

درمان یبوست با رژیم فیبردار

فیبر ماده‌ای است که در بدن هضم نمی‌شود و به صورت محلول یا نامحلول در مواد غذایی وجود دارد. فیبر نامحلول مانند اسفنج آب را به خود جذب می‌کند و با ایجاد گاز سبب تحریک عمل تخلیه می‌شود. همچنین فیبر به دلیل هضم نشدن، به حجم گرفتن مدفوع کمک می‌کند. از طرفی چون فیبر آب به خود جذب می‌کند، از خشک شدن مدفوع در مسیر روده جلوگیری کند و آن را نرم نگه می‌دارد.

فیبرهای نامحلول در سبوس گندم و برنج، انواع سبزی‌ها، سویا و مغزهای خام وجود دارد. مصرف فیبر که به عنوان یک درمان موثر در یبوست شناخته می‌شود، برای کاهش وزن، کاهش کلسترول، ممانعت از بیماری‌های روده و کولون مفید است.

بنابراین بهتر است مواد غذایی زیر را در رژیم غذایی قرار دهید:

• انواع میو‌ه‌های سرشار از فیبر مثل خرما، انجیر، پرتقال، آلو، تمشک، مویز قرمز و توت فرنگی
• انواع سبزیجات فیبردار مثل کلم بروکلی، کلم بروکسل، لوبیا سیاه، هویج، گل کلم، لوبیای لیما، سیب زمینی ، نخود، سویا، ذرت شیرین، اسفناج، گوجه فرنگی و شلغم
• انواع غلات مثل جو، برنج قهوه‌ای، سبوس جو دو سر، چاودار، گندم و سبوس گندم
• آجیل‌ها مثل مغزهای بادام، پسته، گردو و کشمش
• مکمل‌های فیبردار، پوست اسفرزه (پسیلیوم)، گلوکومانان، فیبر اینولین و متیل سلولز

توصیه می‌کنیم مصرف روزانه 25 الی 30 گرم از یکی از مواد گفته شده را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

حذف شیر و لبنیات از رژیم غذایی برای جلوگیری از یبوست 

محصولات لبنی مانند شیر و پنیر به دلیل وجود کلسیم بالا عملکرد عضلات روده بزرگ (کولون) را با مشکل مواجه می‌کند. به علاوه نبود فیبر در این مواد غذایی، یبوست‌زا بودن آن را تشدید می‌کند. پروتئین موجود در محصولات لبنی با نام کازئین نیز حرکت روده‌ها را کندتر می‌کند. همچنین عدم تحمل لاکتوز شیر می‌تواند موجب بروز یبوست در کودکان شود. برای پیشگیری از یبوست به دلیل مصرف لبنیات به موارد زیر توجه کنید:

• پروبیوتیک موجود در ماست و کفیر باعث می‌شود سرعت حرکات روده افزایش یابد و از یبوست جلوگیری شود. منبع سرشار پروبیوتیک‌ را می‌توانید در ماست یونانی پیدا کنید.
• اگر محصولات لبنی را به عنوان منبع کلسیم در رژیم غذایی خود قرار داده‌اید، می‌توانید تخم شربتی را جایگزین آن کنید. تخم شربتی منبع سرشار کلسیم بوده و به‌خاطر دارا بودن فیبر برای درمان یبوست نیز موثر است. تخم شربتی را به مدت 10 دقیقه و به همراه چند عدد خرما 2 بار در روز میل کنید.

پیشگیری از یبوست شدید با حذف غذاهای چرب، فرآوری شده و فست فود

غذاهای چرب به سختی هضم می‌شوند و همین مساله موجب طولانی شدن فرآیند هضم و در نتیجه یبوست خواهد شد. غذاهای فست فوت فیبر کمی دارند و به علت استفاده از روغن‌های سرخ کردنی دیرتر هضم می‌شوند. سدیم موجود در آنها نفوذ آب را سخت می‌کند و در نتیجه هضم این مواد سخت‌تر می‌شود. غذاهای فرآوری شده و منجد و حتی شیرینی‌ها و محصولات قندی به علت کمبود فیبر، چربی بالا و آب کم، فرآیند هضم را سخت می‌کنند و در بروز یبوست بسیار موثرند. در این شرایط برای پیشگیری و درمان یبوست به نکات زیر توجه کنید:

• مصرف روغن زیتون به تنهایی باعث درمان یبوست می‌شود. چربی‌های موجود در روغن زیتون موجب روان‌شدن روده شده و به عبور راحت‌تر مدفوع کمک می‌کنند. همچنین روغن زیتون موجب می‌شود تا مدفوع آب بیشتری را نگه دارد و نرم‌تر شود. اما برای سرخ کردن نیز می‌توانید از این روغن استفاده کنید. هرچند افزایش دمای روغن‌، باعث بروز تاثیرات مخرب در غذا می‌شود و مضرات آن را بیشتر می‌کند!
• ظروف چدنی نیاز شما به مصرف روغن را کاهش می‌دهد در نتیجه می‌توانید از روغن کمتری در هنگام سرخ کردن استفاده کنید و احتمال ابتلا به یبوست را کاهش دهید.
• سرخ کن‌های بدون روغن یا هواپز نیازی به استفاده از روغن ندارند و در نتیجه چربی غذا را کاهش می‌دهند.
• غذاهای سرخ کردنی و فست فود جدای از مضراتی که دارند به دلیل کمبود آب موجود در غذا نیاز به مصرف نوشیدنی در هنگام خوردن غذا را افزایش می‌دهند. کمبود آب موجود در غذا نیز موجب سخت‌تر شدن حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارشی می‌شود. همین امر باعث خوردن آب و نوشیدنی همراه غذا می‌شود که منجر به ضعیف شدن معده و ایجاد اختلال در فرآیند هضم می‌شود. بنابراین بهتر است غذاهای خشک و سرخ شده را با غذاهای آب‌دار و خورشتی جایگزین کنید تا آب مورد نیاز برای هضم از جنس خود غذا باشد و فرآیند هضم را سخت نکند. رعایت این نکته تاثیر زیادی در جلوگیری از بروز یبوست دارد.

روش های طبیعی درمان یبوست در طب سنتی

قرار دادن خوراکی‌های حاوی فیبر در رژیم غذایی، حذف غذاهای چرب و کاهش مصرف لبنیات از مهمترین روش‌های درمان و پیشگیری از یبوست است. در کنار این موارد استفاده از برخی دستورهای طب سنتی تاثیر مناسبی در درمان یبوست دارد. بر این اساس به توصیه‌های زیر توجه کنید:

• برای درمان یبوست از شربت خاکشیر استفاده کنید. برای درست کردن این شربت 2 تا 3 قاشق غذاخوری خاکشیر را چند مرتبه شسته و با آب گرم و نبات مخلوط کنید. شربت خاکشیر را صبح ناشتا میل کنید. مصرف روزانه شربت خاکشیر برای درمان یبوست در سالمندان، زنان باردار و کودکان مفید است. در نظر داشته باشید که برای درمان یبوست حتما خاکشیر را با آب گرم میل کنید. در طرف مقابل مصرف خاکشیر با آب سرد یک ملین و خنک کننده عالی است که به درمان تب و بسیاری از بیماری‌های دیگر کمک می‌کند.
• روزانه دو لیوان آب آلو، یک لیوان صبح و یک لیوان شب، بنوشید تا یبوست به سرعت درمان شود.
• یک فنجان کشمش را به مدت یک شب خیسانده و صبح کشمش‌ها و آب را میل کنید.
• چند عدد بادام و انجیر خشک را در آب سرد بخیسانید. پس از چند ساعت بادام‌ها را پوست گرفته و به همراه انجیر له کنید تا به شکل خمیر در بیایند. سپس خمیر را با یک قاشق غذاخوری عسل میل کنید. این کار را تا زمان رفع یبوست هر شب تکرار کنید.
• نصف فنجان آب پرتقال را با نصف فنجان روغن زیتون مخلوط کرده و دو مرتبه در روز میل کنید.
• روزانه 3 قاشق روغن زیتون مصرف کنید. می‌توانید روغن زیتون را با چند قطره لیموترش مزه دار کرده و بعد میل کنید.
• یک قاشق چایخوری رازیانه را در تابه ریخته و بدون روغن یا آب بو دهید. سپس رازیانه را با یک لیوان آب مخلوط کرده و قبل از خواب میل کنید.

درمان یبوست کودکان و بزرگسالان با اصلاح روش دستشویی رفتن

اگر زمان انجام اجابت مزاج را به تاخیر بیاندازید، آب موجود در مدفوع جذب بافت‌های سلولی شده و رفته رفته با خشک شدن مدفوع بیماری یبوست اتفاق می‌افتد. ادامه این عادت ممکن است به بروز بواسیر و سایر بیماری‌ها منجر شود. این الگوی اشتباه یکی از مهمترین دلایل یبوست کودکان است. کودکان به دلیل سرگرم بودن به بازی یا عدم علاقه به رفتن به دستشویی، بیشتر دچار یبوست می‌شوند. در بزرگسالان نیز مشغله زیاد، سفر و یا عدم دسترسی به سرویس بهداشتی ممکن است منجر به این مشکل شود. به همین جهت برای پیشگیری از یبوست بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:

• اگر سه وعده غذا در روز میل می‌کنید، بایستی در بهترین حالت 3 وعده در روز نیز عمل دفع را انجام دهید. می‌توانید با ملاحظه‌ی جدول بریستول که در ابتدا گفته شد، وضعیت دستگاه گوارش خود را بررسی کنید. هر چه فاصله دفع بیشتر باشد، نشان دهنده یبوست و هرچه فاصله آن کمتر باشد، نشان دهنده اسهال است.
• اگر در آموزش توالت رفتن به کودکان از خلاقیت و آموزش‌های مناسب استفاده کنید، می‌توانید توالت رفتن را برای آن‌ها آسان‌تر کنید. گاهی دوست نداشتن یا ترسیدن کودک از رفتن به دستشویی باعث می‌شود که این کار را به تاخیر بیاندازند و دچار یبوست شوند.
• نشستن به حالت اسکات و انجام عمل دفع باعث می‌شود مدفوع با سرعت بیشتری خارج شود. با این کار عمل تخلیه به شکل کامل‌تری صورت می‌گیرد و تعداد دفعات دستشویی رفتن و مدت ماندن در دستشویی کمتر می‌شود. باقی ماندن مدفوع به دلیل نشستن بیش از حد در توالت فرنگی، امکان ابتلا به یبوست را افزایش می‌دهد. به همین جهت بهترین پوزیشن دفع در حالت نشستن در توالت‌های ایرانی است. از طرفی در سالمندان و افرادی که به دلیل درد زانو نمی‌توانند از توالت ایرانی استفاده کنند، بهتر است از زیرپایی توالت فرنگی (خرید از دیجیکالا) برای ایجاد زاویه و دفع بهتر مدفوع استفاده شود.

راهکارهای درمان سریع یبوست ناشی از استرس و اضطراب

یکی از تاثیرات مستقیم استرس و اضطراب بر روی دستگاه‌ گوارش است. این تاثیر ممکن است به صورت اسهال یا یبوست خود را نشان دهد. در هنگام بروز اضطراب، بدن به برخی از عملکردها اولویت می‌دهد. گوارش یک اولویت برای بدن نیست زیرا بدن خود را برای خطر (واکنش تدافعی)  آماده می‌کند، بنابراین به طرز شدیدی روند گوارش کند می‌شود. کند شدن روند گوارش باعث خشک شدن مدفوع و در نتیجه یبوست می‌شود. همچنین در زمان استرس، قدرت تجزیه و تحلیل سیستم گوارش کمتر می‌شود و به این ترتیب باکتری بد روده خیلی سریع شروع به افزایش می‌کند و یبوست را به دنبال دارد. البته اقداماتی که در اثر اضطراب صورت می‌گیرد، تشدید کننده یبوست است.

برای پیشگیری و درمان یبوست ناشی از استرس، نکات زیر را رعایت کنید:

خواص عناب برای درمان یبوست بدون دارو

از عناب در طب سنتی چین به عنوان دارویی برای کاهش اضطراب استفاده می‌شود و همچنین میوه خشک آن به عنوان ملین، از بین برنده یبوست است. برای درمان یبوست چند دانه عناب را به همراه یک تکه زنجبیل در داخل آب جوش قرار داده و پس از چند دقیقه میل کنید. برای تاثیر مناسب این کار را در زمان ناشتا امتحان کنید.

درمان يبوست و مدفوع سخت با ماساژ شکم 

ماساژ شکمی یک روش مفید و موثر برای درمان یبوست است. با این کار عضلات شکمی تحریک شده و در نتیجه حرکت مدفوع در روده بهبود می‌یابد. از طرفی استفاده از ماساژ شکمی تاثیر زیادی در کاهش استرس دارد و به همین دلیل برای درمان یبوست مفید است. روش‌های مختلفی برای درمان یبوست با ماساژ وجود دارد که از مشهورترین آنها می‌توان به روش‌های ماساژ شیاتسو (Shiatsu Massage) یا طب فشاری اشاره کرد که تکنیکی ژاپنی است. می‌توانید روش ماساژ درمانی را در ویدئو زیر مشاهده کنید:

آرماتراپی و ریلکسیشن موثر در درمان یبوست 

روش‌های ماساژ آروماتراپی (Aromatherapy Massage) یا همان رایحه درمانی، روشی است که از گذشته برای درمان انواع بیماری مورد استفاده قرار گرفته است. این روش درمانی بر اسانس‌ بسیار بالای گرفته شده از گیاهان متمرکز است. روغن‌ اسانس لیمو، نعناع، رزماری و فلفل سیاه از نمونه روغن‌هایی هستند که با کمک رایحه آنها و ماساژ بر روی شکم به صورت دایره‌ای، یبوست درمان می‌شود.

درمان یبوست در بارداری

یبوست یکی از مشکلات شایع در حاملگی است که به دلیل تغییرات هورمونی در بدن به وجود می‌آید. ترشح هورمون پروژسترون باعث ایجاد تغییراتی در روده، کند شدن حرکات روده و تضعیف قدرت آن می شود. همچنین عواملی مانند عدم مصرف غذاهای فیبردار به دلیل ویار حاملگی،‌ استفاده از مکمل آهن، مصرف کم آب، استرس دوران بارداری و فشار نوزاد به نواحی معده و روده یبوست را تشدید می‌کنند. یبوست پس از زایمان طبیعی نیز یکی از مشکلات شایع به دلیل فشارهای وارد شده است.

برای درمان یبوست در بارداری از روش‌های زیر استفاده کنید:

• حتما در برنامه غذایی خود از محصولاتی که فیبر بیشتری دارند استفاده کنید. میوه‌هایی مثل آووکادو، انجیر، نارگیل، توت فرنگی، تمشک، طالبی و گلابی مناسب هستند.
• به صورت منظم ورزش یوگا و تمرینات سبک انجام دهید.
• آب زیاد مصرف کنید.
• ماست پروبیوتیک مصرف کنید.
• در زمان بارداری به هیچ وجه از قرص‌های ملین بدون هماهنگی با پزشک استفاده نکنید.

درمان یبوست با قرص ملین (دارو برای قبضیت) 

داروهای ملین یکی از روش‌های متداول در درمان یبوست هستند. این داروها در اشکال مختلفی شامل قرص، کپسول، سوسپانسیون، شربت و شیاف تولید می‌شوند و در بسیاری از موارد بدون نسخه پزشک در دسترس هستند. مصرف داروهای ملین باعث می‌شود تا حرکات روده آسان‌تر شده و در نتیجه مدفوع به سرعت دفع شود. این داروها عبارتند از:

• مکمل‌های فیبر مثل فیبر متیل سلولوز
• ملین‌های حجم دهنده مثل متاموسیل و سیتروسل
• ملین‌های محرک مثل قرص بیزاکودیل و سی لاکس
• ملین‌های اسمزی مثل شربت لاکتولوز، دوکوزات سدیم و دوکوزات کلسیم
• روان‌کننده‌ها مثل روغن کرچک

در نظر داشته باشید که مصرف بیش از اندازه و خودسرانه داروهای ملین می‌تواند منجر به تشدید یبوست در آینده شود. این داروها میزان آب بدن را به شکل غیرطبیعی کاهش می‌دهند و به مرور زمان باعث تضعیف عضلات روده و تنبلی روده می‌شوند. این فرآیند در نهایت عضلات روده را تضعیف و تنبل کرده و منجر به تشدید یبوست در آینده می‌شود.

رفع یبوست ناشی از سایر بیماری‌های یبوست آور

بیماری‌هایی هستند که ممکن است زمینه‌سازی یبوست باشند. این بیماری‌ها عبارتند از:

• سندروم روده ی تحریک پذیر (IBS)
• مشکلات و بیماری های گوارشی و روده ای
• اختلالات عصبی مانند بیماری MS، پارکینسون، سکته ی مغزی
• سرطان، بیماری‌های سیستیک
• دیابت
• اختلالات تیروئید

در زمان ابتلا به هریک از بیماری‌های فوق، از پزشک خود بخواهید تا میوه‌ها و ترکیباتی که باعث لینت مزاج می‌شود را به شما معرفی کند. به هیچ وجه خودسرانه از قرص‌های ملین استفاده نکنید زیرا مصرف آن‌ها در دراز مدت به کبد و روده‌ها آسیب می‌زند.

عوارض یبوست چیست؟ 

تا به اینجا عوامل ایجاد یبوست و روش‌های درمان یبوست را بررسی کردیم. اما اگر یبوست به موقع درمان نشود، ممکن است چه عوارضی را در پی داشته باشد؟ در صورتی که یبوست شدید و مزمن درمان نشود، ممکن است عوارض خطرناکی به همراه داشته باشد. این عوارض عبارتند از:

• نفخ شکم در اثر تجمع گازها در روده
• تنبل شدن کولون یا روده بزرگ
• پرولاپس رکتوم یا بیرون زدگی روده بزرگ از مقعد
• رکتوسل یا افتادگی روده
• هموروئید یا بواسیر
• شقاق
• فیستول
• فیشر
• اختلال در ادرار کردن
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن

در صورت تداوم بیماری یبوست ممکن است عوارض خطرناک دیگری نظیر آپاندیسیت، ورم مفاصل، مشکلات کیسه صفرا، انسداد روده و حتی سرطان روده بزرگ ایجاد شود. به همین دلیل ضروری است که برای درمان یبوست راه چاره‌ای پیدا کنیم و درمان آن را عقب نیندازیم.

چه زمان باید برای درمان یبوست به پزشک مراجعه کرد؟

همانطور که گفته شد، یبوست بیماری‌ها و عوارض خطرناکی به همراه دارد که ممکن است سلامت شما را به خطر بیندازد. به همین جهت بهتر است برای تشخیص علت یبوست و درمان قطعی آن به پزشک مراجعه کنید. اما چه هنگام باید به پزشک مراجعه کرد؟

یبوست دو نوع حاد و مزمن دارد. یبوست حاد معمولا به دلیل یک بیماری جدی مثل تومور روده ایجاد می‌شود. در طرف مقابل یبوست مزمن یا طولانی مدت با علائمی مثل تهوع، استفراغ، خونریزی مقعد و درد شکم همراه است. بنابراین در صورت بروز علائم یبوست شدید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتی که علائم یبوست بیش از سه هفته طول بکشد، احتمال یبوست مزمن وجود دارد و باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره راه‌های درمان یبوست، شما را به دیدن ویدئوی زیر دعوت می‌کنیم:

سخن پایانی درباره درمان یبوست با روش خانگی 

اگر مطلع باشید که به چه دلیل دچار یبوست شده‌اید، استفاده از یکی از راهکار‌های گفته شده به درمان یبوست کمک می‌کند. انواع قرص‌ و داروهای ملین برای درمان یبوست وجود دارند که از ترکیبات گیاهی مثل گیاه سنا گرفته شده‌اند. مصرف این نوع داروهای مسهل عوارضی دارند که مانع استفاده آنها در طولانی مدت می‌شود. به همین خاطر استفاده از شیوه طبیعی و تغییر سبک زندگی را بیشتر توصیه می‌کنیم.  شما در زمان یبوست از چه شیوه‌ای برای درمان استفاده می‌کنید؟ تجربیات شما قطعا به خوانندگان این مطلب کمک زیادی خواهد کرد. ما را از تجربیات خود در قسمت نظرات مطلع کنید.

درمان یبوست مزمن